Page 31 - Mücadele Raporu v15 SON

Türkiye‘nin Koronavirüs Hastalığı ile Mücadelesi

edilmemelidir. Hasta insanların olabileceği ihtimaline karşı kalabalık ortam-
lardan kaçınılmalıdır (mümkünse kişilerle araya en az 1 metre mesafe konul-
malı). Maskesiz kesinlikle kalabalık ortamlara girilmemelidir.

2. Planlama ve Koordinasyon

Yirminci yüzyılda influenzaya bağlı üç pandemi yaşanmıştır. İnfluenza
pandemileri, onaltıncı yüzyıldan beri 10-50 yıl arasında değişen aralıklarla şid-
deti ve etkisi değişerek tekrarlamıştır. Bunlar arasında en şiddetli olanı; 1918
yılında görülen ve Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) yarım milyon, bü-
tün dünyada 20 milyondan fazla kişinin ölümüne yol açtığı tahmin edilen ve
İspanyol gribi olarak adlandırılan influenza pandemisidir. Yirmi birinci yüzyı-
lın ilk influenza pandemisini, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Haziran 2009’da,
yeni influenza A(H1N1)pdm09 virüs alt tipinin ortaya çıkmasından sonra ilan
etmiştir. Bu virüs, Nisan 2009’da Meksika’dan başlayıp önce Kuzey Amerika’ya
ve Batı Avrupa’ya daha sonra da dünya çapında hızla yayılarak bir pandemiye
neden olmuştur. 6
Tablo 1: Yirminci ve Yirmibirinci Yüzyılda Yaşanan Dört Pandeminin Özellikleri7
İSPANYOL ASYA HONG KONG İNFLUENZA
GRİBİ GRİBİ GRİBİ A(H1N1) 2009
Yıl 1918 1957-1958 1968-1969 2009-2010
Kuzey
Çıkış bölgesi Belirsiz Güney Çin Güney Çin
Amerika
İnfluenza A virüs alt tipi (hayvan H1N1 H2N2 H3N2 (kuş) H1N1 (domuz)
genetik girişi / rekombinasyon (bilinmiyor) (kuş)
olayı)
Temel vaka üreme sayısı (R0) 1,2-3,0 1,5 1,3-1,6 1,1-1,8
Tahmini vaka fatalite hızı %2-3 <%0,2 <%0,2 %0,02
Dünya çapında atfedilen tahmini 20-50 100-400 bin
mortalite milyon 1-4 milyon 1-4 milyon
Çocuklar
Tüm yaş
Tüm yaş
Genç
Etkilenen yaş grupları erişkinler grupları grupları ve genç
erişkinler

6 Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı, Aralık 2019, s.1, https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bula-
sicihastaliklar-haberler/ulusal-pandemi-hazirlik-plani.html
7 Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı, Aralık 2019, s.2.

31