Page 608 - 2019 Yıllık Rapor web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

2019 yılında tamamen kurumsal kaynaklarla oluşturduğumuz ve uygulamaya aldığımız
Şikâyet Yönetim Sistemimizin başvurucuların Kuruma daha kolay ulaşımını ve
şikâyetlerinin daha kolay takibini sağlamak amacıyla geliştirilmesine devam edilecektir.
Kurumumuza yapılan başvurulara ilişkin verilen incelenemezlik ve gönderme kararlarını
azaltmak adına, Kuruma daha nitelikli başvuru alabilmek ve başvuruları daha etkin
sonuçlandırabilmek adına gerekli çalışmalara hız verilecektir.

12.2. BEKLENTİLERİMİZ

1-Venedik Komisyonu Ombudsmanlık Kurumları ile ilgili olarak 2019 yılında
“Ombudsmanlık Kurumunun Korunması ve Geliştirilmesine İlişkin Prensipleri” kabul
etmiştir. Bu prensipler 2 Mayıs 2019 tarihinde Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi
tarafından da onaylanmıştır.

Venedik prensiplerinin en önemli vurgusu bağımsız, tarafsız, şeffaf, adil ve hakkaniyet
esasına dayalı ombudsmanlık mekanizmasının oluşturulması hususudur. Anayasa,
6238 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu ve diğer mevzuat incelendiğinde Kamu
Denetçiliği Kurumunun yukarıda belirtilen Venedik Prensiplerinin çok büyük bir
bölümüne uyumlu olduğu görülmektedir.

Fakat mezkur Venedik Prensiplerinde geçen ve Kurumun mevcut yapısında yer almayan
birkaç önemli konunun gündeme getirilmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu
özelliklerin Kuruma kazandırılması halinde idari yargının iş yükünün azalmasına
daha da fazla katkı sağlanabilecek ve kamuda iyi yönetim ilkelerinin yerleşmesi
ile birlikte vatandaşların sorunlarına daha hızlı ve etkili çözüm bulunarak hukuk
devleti ilkesinin ülkemizde daha etkin hale gelmesi sağlanacaktır. Bunlar;
A- Re’sen İnceleme Yetkisi: Venedik Prensiplerinin 16 ncı maddesinde belirtildiği gibi
ombudsmanların kendi inisiyatifiyle inceleme ve soruşturma yapmaları önemlidir.
Dünya uygulamalarına bakıldığında, ülkelerin yaklaşık %80 inde ombudsmanlık
kurumlarının re’sen harekete geçme yetkisinin olduğu, bu bağlamda hapishanelere,
çocukların gözetim altında tutuldukları yerlere, psikiyatri merkezlerine, mülteci
kamplarına ve benzeri diğer idarelere şikâyete bakılmaksızın düzenli olarak ziyaret
gerçekleştirdikleri tespit edilmiştir. Bu kapsamda Kuruma re’sen inceleme yetkisinin
verilmesinin insan hakları kültürünün yerleşmesine, toplumun engelli, çocuk ve kadın
gibi mağdur kesimlerinin sorunlarına çözüm bulunmasına önemli katkılar sağlayacağı
düşünülmektedir.

B-Yine birçok ülkede ombudsmanlık kurumlarının ulusal önleme mekanizması
görevleri, davalara katılma ve Anayasa Mahkemesine dava açma yetkisi bulunmaktadır.
Bu kapsamda, gerek Venedik Prensipleri, Paris İlkeleri ve AB İlerleme Raporlarında
belirtilen gerekse kamuoyunun beklentisi olan Kuruma ulusal önleme mekanizması,
davalara katılma ve Anayasa Mahkemesine dava açma yetkisinin verilmesinin uygun
olacağı düşünülmektedir.

2019 YILLIK RAPOR 607