Page 7 - KDK AZERBAYCAN RAPORU

Azerbaycan-Ermenistan Savaşında Ermenistan Silahlı
6 Kuvvetleri Tarafından Gerçekleştirilen İnsan Hakları İhllallerine İlişkin Rapor

İnsanlığa karşı işlenen suçlardan en yakın tarihte olanlardan birisi, 1990-1994
tarihleri arasında ve devamında Ermenistan Devleti Silahlı Kuvvetleri tarafından
kadın, çocuk ayırt etmeksizin Azerbaycan vatandaşı masum sivillere yönelik
işlenen cinayetlerdir. Birleşmiş Milletlerin kararlarına aykırı bir şekilde 30
yıldır işgal altında tutulan Azerbaycan topraklarında gerçekleşen savaş sırasında
Ermenistan Silahlı Kuvvetleri BM İnsan Hakları Beyannamesi, Avrupa İnsan
Hakları Sözleşmesi vb. uluslararası antlaşmaları açıkça ihlal etmiştir. Ayrıca 27
Eylül 2020’de başlayan çatışmalarda, bağlı oldukları geleneksel uluslararası hukuk
ve uluslararası insancıl hukukun temel ilkelerini de ihlal ederek savaş bölgesinden
yüzlerce kilometre uzakta olan sivil yerleşim yerlerine uzun menzilli konvansiyonel
füzeler fırlatmış; uzun menzilli top atışları ile sivillerin oturduğu çok açık olan
evleri ve apartman binalarını, okulları ve ibadethaneleri vurmuştur.

Ombudsmanlar idare ile insanlar arasındaki sorunları çözmenin yanı sıra, birer
insan hakları kurumu olarak insan hakları ihlallerini raporlamak ve bunları
durdurmakla görevlidirler. 20. yüzyılda yukarıda bahsedilen insan hakları
kavramlarının gelişimi çerçevesinde yaygınlaşarak güçlenen ombudsmanlık
müessesesi insan haklarını korunmasında en önemli kurumlardan birisi olarak
ortaya çıkmıştır. Ombudsmanların özellikle uluslararası ombudsman birlikleri ile
ve ikili antlaşmalar sayesinde uluslararası alanda da insan hakları mekanizması
olarak görev yapmaları önemlidir.
Azerbaycan İnsan Hakları Komiseri (Ombudsmanı) Sabina Aliyeva, 14 Ekim
2020 tarihinde yapılan İslam İşbirliği Teşkilatı Ombudsmanlar Birliği (İİTOB)
Yönetim Kurulu toplantısında Ermenistan Devleti Silahlı Kuvvetlerinin
Azerbaycan vatandaşı sivillere yönelik saldırılarının incelenmesi için bir başvuru
yapmış; Yönetim Kurulu üyelerini yerinde inceleme yapmak için Azerbaycan’a
davet etmiştir. Medyaya yansıyan görüntülerde çok ciddi insan hakları ihlalleri
yer aldığı için durumu yerinde incelemek ve raporlamak amacıyla kadın ve
çocuk haklarından sorumlu Kamu Denetçisi Özlem Tunçak’ın da yer aldığı bir
heyetle 21-23 Ekim 2020 tarihlerinde Bakü, Gence ve Mingeçevir şehirlerinde
incelemelerde bulunduk. Gence’de bir gece vakti aralarında kadın ve çocukların
da içinde bulunduğu sivillerin uyudukları sırada uğradıkları füze saldırıları
sonucu oluşan dehşet tablosunu yerinde inceleme fırsatımız oldu. Anne ve
babalarını gecenin bir yarısında bu füze saldırısında kaybeden 16 yaşındaki Sevil