Page 21 - Karabağ Raporu

Karabağ İnsan Hakları İnceleme Raporu 19

SAHA ZİYARETLERİ

1. Şuşa

Bakü’deki resmi ziyaretlerin akabinde 16 Eylül 2021 tarihinde işgalden kurtarılan
bölgeye yerinde ziyaret incelemesi yapmak üzere hareket edilmiştir. Bu kapsamda
öncelikle Şuşa şehri ziyaret edilmiştir. Şuşa şehrine gelmeden önce yol güzergâhı
üzerinde işgalden kurtulan bir diğer şehir olan Fuzuli’den de geçilmiştir. Karabağ
yukarıda belirtildiği üzere, zengin bitki örtüsüne, su kaynaklarına sahip, doğal
güzelliği ile çok sayıda festivale ev sahipliği yapmış bir bölgedir. Bu bilgi ışığında
Karabağ’da izlenilen yol güzergâhında ağaçlara rastlanmaması, toprakların çorak
gözükmesi büyük dikkat çekmiştir. Diğer taraftan eskiden yerleşim yerleri olan
köylerdeki tüm evlerin yıkıldığı, birçoğunun sadece duvarlarının parçalarının
kaldığı, evlerde hiç eşyaların bulunmadığı gözlemlenmiştir. Heyetimizin ulaşımını
sağlayan araçlardan birinde görevli olan şoför, kendisinin Fuzuli’de doğduğunu,
bölge işgal edildiğinde çocuk olduğunu, işgal nedeniyle ailece göç etmek zorunda
kaldıklarını, Fuzuli’de tarımın önemli bir geçim kaynağı olduğunu ancak işgal
döneminde tüm ağaçların kesildiğini, bölge özgürlüğe kavuştuktan sonra aileden
kalan evlerini görmeye gittiğini, müstakil ve bahçeli olan evlerinden geriye sadece
duvarlarının kaldığını gördüğünü, en kısa zamanda ailesiyle beraber Fuzuli’ye
dönmeyi arzu ettiğini, akabinde mevcut işi olan şoförlüğü bırakıp köyünde tarım
ile uğraşacağını ifade etmiştir.

Heyetimizce yerinde inceleme yapılacak ilk yerleşim yeri olan Şuşa, hem bölgeye
hâkim coğrafi konumu hem de Dağlık Karabağ’ın en büyük şehri Hankendi’ne
giden yolun üzerinde bulunması nedeniyle stratejik öneme sahip bir şehirdir. Ancak
Azerbaycan için Şuşa’nın bir diğer önemli özelliği, kültürel ve tarihi mirası açıdan
manevi değere sahip oluşudur. Azerbaycan’ın birçok önemli sanatçısı Şuşa’dan
çıkmıştır. Azerbaycan milli marşının bestecisi, Modern Azerbaycan müziğinin
öncüsü ve Doğu’nun ilk opera bestecisi unvanına sahip Üzeyir Hacıbeyli de Şuşa
doğumludur. Bu nedenle Şuşa’da büstü bulunmaktadır.