Page 143 - KDK_YILLIK_RAPOR_SON.indd

YILLIK RAPOR 2013

sivil direniş, şiddet dışı pasif aktivizm 6.1.16.4.3. Polisin Zor Kullanma Yetkisi
teorisine uygun yöntemlerin de uygu- açısından
landığı tespit edilmiştir. • 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet

• Bu noktada akılda tutulması gereken Kanunu 16’ncı maddesinde, “Polis,
temel husus, gösterilerin başlangıç görevini yaparken direnişle karşılaş-
evresindeki müdahalede hukukun ması halinde, bu direnişi kırmak ama-
sınırları aşıldığı kabul edilse dahi, cıyla ve kıracak ölçüde zor kullan-
bunun ifade açıklaması ve toplanma maya yetkilidir. Zor kullanma yetkisi
özgürlüklerinin kullanılmasını şiddet kapsamında, direnmenin mahiyetine
eylemleri ile istismar etmeyi hiçbir ve derecesine göre ve direnenleri et-
zaman haklı gösteremeyeceğidir. Bü- kisiz hale getirecek şekilde kademeli
yük gösteriler sırasında can kaybının olarak artan nispette bedeni kuvvet,
ve ciddi yaralanmaların daha fazla ol- maddi güç ve kanuni şartları gerçek-
mamasında şüphesiz kolluk güçleri ve leştiğinde silah kullanılabilir.” hükmü
sıralı amirlerinin büyük bir kesiminin yer almaktadır.
mesai mefhumu gözetmeden asayi- • Zor kullanmanın şekli ve şartları ise
şi sağlamaya gayretleri yatmaktadır. aynı maddede, “Polis, zor kullanma

Yapılan bir kısım hatalar, ihlâller ve yetkisi kapsamında direnmeyi etkisiz
aşırı güç kullanılması nedeniyle kamu kılmak amacıyla kullanacağı araç ve
otoritesini sağlamakla görevli kollu- gereç ile kullanacağı zorun derecesini
kendisi takdir ve tayin eder. Ancak,
ğun tümünün suçlanmasına gerekçe toplu kuvvet olarak müdahale edilen
olamaz. Bu tespit kuşkusuz kolluğun durumlarda, zor kullanmanın dere-
aşırı ve orantısız güç kullanımını hak- cesi ile kullanılacak araç ve gereçler
lı çıkarmak anlamına gelmemektedir. müdahale eden kuvvetin amiri tara-
Sadece toplumsal olaylara hâkim olan fından tayin ve tespit edilir.” şeklinde
psikolojinin, taraflar arasında yol açtı- tanımlanmıştır. Aynı madde polisin
ğı etkileşime ve olgulara işaret etmek silah kullanımı konusunda ise “Polis;
amacını ortaya koymaktadır. Aksi dü- a) meşru savunma hakkının kullanıl-
şünce, Kamu Denetçiliği Kurumunun, ması kapsamında, b) bedeni kuvvet
hukuk dışı ve kanunsuz eylemlere ve ve maddi güç kullanarak etkisiz hale
işlemlere hiç bir durumda cevaz ver- getiremediği direniş karşısında, bu
meyeceği inancına gölge düşürür. direnişi kırmak amacıyla ve kıracak

143