Page 138 - KDK_YILLIK_RAPOR_SON.indd

YILLIK RAPOR 2013

gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının uy- başlıklı 342’nci maddesi, 2911 sayılı Top-
gulanışı, hem ulusal hem de uluslararası lantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununun
hukuk tarafından güçlü şekilde güvence “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hakkı”
altına alınmıştır. Bu anlamda ifadeyi açık- başlıklı 3’üncü maddesi bu konudaki ör-
lama ve toplanma özgürlüklerinin kullanı- neklerdir. Bunun sonucu olarak, barışçıl
mına müdahale karar ve usulü, idarî ma- olmayan ve şiddet unsuru içeren ifade
kamlara, onların takdir ve inisiyatifinden açıklama, toplanma ve gösteri düzenleme
(takdir yetkisi) bağımsız olarak tanınan eylemleri birer hak olarak hukukun koru-
bir “bağlı yetkidir.” İdareye bu konuda ta- masından yararlanamayacaktır.
nınan yetki sınırlı bir yetkidir. İdare bura- Bununla birlikte, birey ve birey grup-
da, üst hukuk kurallarının çizdiği çerçeve- larının hukuku aşan, şiddet içeren eylem-
ye uygun surette karar almak ve bu kararı lerinin hukuk âleminde birer hak olarak
uygulamak durumundadır. koruma kalkanı bulamaması, bu eylemlere

İlke olarak uluslararası hukuk ve ulu- yönelik kamu idaresinin müdahale usul ve
sal hukuk bu alanda, “barışçıl amaçla” ve kurallarını değiştirmez. Yani ister barışçıl
“şiddet içermeyen” hakları koruma altına amaçla şiddet unsuru içermeyen toplan-
almış bulunmaktadır. Nitekim BM İnsan malar olsun, isterse de şiddet içeren ve ba-

Hakları Evrensel Beyannamesi 20’inci rışçıl amaçtan uzak eylemler olsun, kamu
maddesi, BM Medeni ve Siyasî Hakla- idaresinin müdahalesi her şartta hukukun

ra İlişkin Uluslararası Sözleşmesi “İfa- çizdiği sınırlar içerisinde kalmak zorun-
de özgürlüğü” başlıklı 19’uncu ve 21’inci dadır. Birey, birey grupları ve özel hukuk
maddeleri, İnsan Hakları ve Temel Öz- tüzel kişilerinden farklı olarak, devlet or-
gürlüklerin Korunmasına İlişkin Avru- ganları ve kamu yetkisi kullanan kişiler,

pa Sözleşmesi’nin“İfade özgürlüğü” baş- her şart, durum ve olayda, hukukla bağlı
lıklı 10’uncu ve 11’inci maddeleri, Avrupa olmak zorundadırlar. İdare hata yapma
Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Barışçıl lüksü olmayan, her daim hukuka bağlı ha-

Toplanma Özgürlüğü Rehberi’nin “Ba- reket etmek durumunda kalan, toplumda
rışçıl Toplanma Özgürlüğü” başlıklı bi- tek taraflı buyurma ve davranma yetkisine
rinci paragrafının birinci bendi, 2709 sa- sahip yegâne güçtür.

yılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın Diğer bir anlatımla, hukuk, sadece ba-
“Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürri- rışçıl amaçlı ve şiddet içermeyen eylemle-
yeti” başlıklı 26’ncı maddesi ve “Toplantı ri hak kavramı altında koruma kalkanına
ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı” alsa da barışçıl olmayan ve şiddet içeren

138