Page 4 - Sporda Hak İhlalleri ve Denetim

SPORDA HAK İHLALLERİ VE DENETİM

Sporun tüm dünyada toplumun her kesimini bir araya getiren, insanları beden-
sel ve zihinsel olarak güçlendiren, toplumları kuvvetlendiren yapısı ile aslında
bir gönüllülük faaliyeti olarak filizlenmesine sebep olmuştur. Bu nedenledir
ki spora ilişkin idari kurum, kuruluşlar dünyanın hemen her yerinde özerk bir
şekilde yapılana gelmiştir. Ülkemizde de bu çerçevede başta Anayasa’da olmak
üzere çeşitli düzenlemeler yapılmıştır.

Anayasanın 58’inci maddesi ile devlete gençleri alkol düşkünlüğünden, uyuş-
turucu maddelerden, suçluluk, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve ce-
haletten korumak görevi verilmiş, 59’uncu maddesi ile de Devletin, her yaştaki
Türk vatandaşının beden ve ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alacağı, sporun
kitlelere yayılmasını teşvik edeceği, başarılı sporcuyu koruyacağı ifade edilmiş-
tir.

Sporun Devlet tarafından Anayasal haklardan bir tanesi olarak ele alınması,
Türkiye Futbol Federasyonu da dahil olmak üzere Spor Federasyonlarının in-
san hakları değerlerini en güzel şekilde uygulayan örnek kurumlar olmaları
yönünde ilgili idareler ile işbirliği içinde bulunmalarını gerektirmektedir. Hatta,
spor federasyonlarının sahip oldukları özerklik ve kimi federasyonlarının sa-
hip olduğu mali kuvvet de düşünüldüğünde; Anayasal hakların, hukuk devleti
ilkesinin ve insan hakları normlarının içselleştirilmesi ve uygulanmasında bu
yapılara diğer kurumlara nazaran daha büyük sorumluluklar düşmektedir.

Bu bağlamda, uluslararası konjonktüre bakıldığında, sporda giderek iyi yöne-
tim, sosyal içerme, tahkim müessesesinde insan haklarına riayetin konuşul-
duğu, uluslararası aktörlerin, spor kulüpleri, federasyonları ve üst kuruluş-
larının iş ve işlemlerinde özerkliklerini kuvvetlendirmenin daha etik, evrensel
insan haklarına daha saygılı, sporcu bireyleri ve sporun diğer kişilerini bu idari
yapılar karşısında koruyan mekanizmalar arayışı içerisinde olduğu bir döneme
girilmiştir.

Diğer yandan, ulusal ve uluslararası federasyonların ve Spor Tahkim Mahke-
mesi’nin (CAS), özellikle oyunun kendisi ile ilgili olmayan, ancak spor aktörle-
rinin, hayatını, özel yaşamını, çalışma hakkını, mülkiyet hakkını ve hatta ifade
özgürlüğünü ilgilendiren konularda son derece önemli kararlar verdiği gö-
rülmektedir. Öyle ki, bu yapıların vermiş oldukları kararlar karşısında Avrupa
İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvurularda artış yaşandığı gözlemlen-
mektedir. Benzer bir akım ülkemizde de mevcut olup hâlihazırda AİHM önünde
sayısı ona yakın derdest başvuru bulunmaktadır.
Spor dallarının kendine özgü özellikleri ile spor hukukunun çok boyutlu bir
dal olması, konunun ekseriyetle ele alınması adına Kamu Denetçiliği Kurumu

4 2 MART 2018, ANKARA