Page 47 - uluslararsi-ombudsmanlik-sempozyumu-2017

1. GÜN

yok. Zambiya’da ya da ırkçılık gibi bir sorunumuz yok. Geçen yıl kısmen vardı
diyebiliriz çünkü bazı cinayetler işlendi ve mültecilerle ilişkili olduğu düşü-
nülmüştü ancak aslında bu seri cinayetleri işleyenler Zambiyalılarmış, geçen
yıl bunu öğrendik. Mesela Burundililer, Burundi toplumu çok güzel bir en-
tegrasyon sağladı. Çünkü Zambiya’da entegrasyon, bütünleşme politikamız
çok iyi. Mülteciler geliyorlarsa bizim ülkemize, diğer ülkelerde de olduğu
gibi aslında yani yatırım yapacak paraları varsa, yeni bir iş kuracak, yatırım
yapacak paraları varsa, o zaman bizim Göç Kanunlarımıza göre doğrudan
yatırım yapabiliyorlar ülkemizde. Dolayısıyla Ruandalılar, Burundililer kesin-
likle çok iyi bir şekilde iş yapıyorlar ülkemizde.

Zambiya, Güney Afrika’da en barışçıl ülkelerden biri, herhangi bir iç savaşı
hiçbir zaman yaşamadı ama 73 farklı etnik kabile var ülkemizde dolayısıyla
73 farklı dil konuşuluyor Zambiya’da. Birçok bölgeden birçok mülteci ülke-
mize geliyor, Zambiya hükümetinin açık kapı politikası var bu konuda, böyle
bir açık kapı politikası uyguluyoruz mültecilerle ilgili olarak. 54 bin mülteci
nüfusumuz var ve en eski mülteci kampımızda 11 bin mülteci var genelde
kırsal mülteciler geliyor işte gelip tarımda mesela çalışmak istiyorlar ve biz
bu mültecileri bu kamplarda tutmak istiyoruz hatta bazı mültecilere biraz
toprak veriyoruz ki bu kamplarda bir yandan yaşarken bir yandan da tarım-
sal faaliyetlerde bulunabilsinler.
Mültecilerle ilgili sorunumuz şu diyebiliriz, kayıtlı istihdam fırsatlarımız biraz
düşük ve bu nedenle hani üretim kapasitemizi arttırmak istiyoruz ama kay-
nak kaybımız var ve mülteciler finansal kaynaklara erişemiyorlar. İş yapma
becerileri açısından da mültecilerin bazı eksiklikleri var ama dediğim gibi
topraklarımız çok geniş ve dolayısıyla bu kamplarda okullar da var birçok
fırsatta veriyoruz. Mülteciler Yüksek Komiserliği de mültecileri bu konuda
destekliyor. Ne yapıyor? Mültecilerin eğitimlerinin devam etmesi konusun-
da Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin desteğini alıyoruz.

Bir de işin hukuki kısmına bakalım. Ülkede genel olarak hukuki durum nedir?
Zambiya 1951 tarihli Mülteci Sözleşmesine ve bazı protokollere taraf. Dola-
yısıyla eğitim, serbest dolaşım ve seyahat belgelerinin edinimi konusunda
yine çalışıyor. Zambiya 1969 Afrika Birliği Sözleşmesini de imzalamış durum-
da. Özellikle bu sözleşme kapsamında tanınan mültecilerin büyük kısmına
statü veriliyor. Mesela geçen sene Angolalılara, Burundililere, Ruandalılara,
menşei ülkelere dönmek isteyenlere bu fırsat sağlandı. Afrika Birliği söz-
leşmesine göre insani ve insan hakları bağlamında bu şekilde kendilerine
haklar veriyoruz ve vatandaşlık hakları da var mültecilerin.

45