Page 16 - icra yoluyla çocuk teslimi nafaka özel raporu v09 pdf baskıya

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

1.1. Özel Raporun Amacı ve Kapsamı

Tüm toplumlarda aile toplumun çekirdeği ve çocuğun korunduğu, ihtiyaç-
larının karşılandığı ve toplumsal yaşantıya hazırlandığı en önemli birim
olarak kabul edilmektedir. Anadolu’da da aile, bireylerin hayatlarına yön
veren, toplumun devamlılığını sağlayan, değer yargılarının ve davranışların
şekillenip kuşaktan kuşağa aktarıldığı bir kurum olarak kabul edilmektedir.

Bu çerçevede, Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Sözleşmesi aile-
yi çocuğun gelişmesi ve refahı için en tabi ortam olarak ilan etmektedir.
Benzer şekilde, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Uluslararası Medeni
ve Siyasi Haklar Sözleşmesi ve Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültü-
rel Haklar Sözleşmesi de aileyi toplumun önemli ve vazgeçilmez yapı taşı
olarak görmektedir. Ulusal mevzuatımızda da aile kurumunun korunma-
sına ve işleyişine ilişkin pek çok düzenleme yer almaktadır. Anayasamızda,
ailenin korunması için gerekli tedbirleri almak Devletin görevleri arasında
sayılmıştır.

Devletin bu görevinin ifası, değişen toplum dinamikleri göz önüne alına-
rak, gelişime uygun hukuki ve idari düzenlemelerin yapılmasını zorunlu
kılmaktadır. Nitekim modernleşme sürecinde “aile” tüm dünyada olduğu
gibi ülkemizde de bir değişim ve dönüşüm sürecine girmiştir. Sosyo-eko-
nomik ve demografik faktörler ve zihniyet değişimi gibi sebeplerle tüm
dünyada giderek artan çekirdek ailelerin ve boşanma sayılarına paralel ola-
rak tek ebeveyn ve çocuk veya çocuklardan oluşan “tek ebeveynli ailelerin”
sayısı ülkemizde de günden güne artmaktadır.

Toplum yapısı hızla değişirken aile kurumunu destekleyecek politikalar
üretilmeli; bu sırada aileyi oluşturan bireylerin, özellikle kadın ve çocukların
korunması, huzur ve refahı öncelikli tedbir alanında yer almalıdır. Boşanma
olgusunun taraflar üzerindeki yıpratıcı etkilerini azaltacak ve sürecin sağ-
lıklı bir şekilde tamamlanmasını sağlayacak önlemler alınmalı; ancak yıkıcı
etkilerinin en çok çocuklar üzerinde görüldüğü unutulmamalıdır. Boşan-
ma sürecinde gerilimli bir ortam içerisinde olan çocuğun fiziksel ve ruhsal
bakımdan risk altında olduğu, dolayısıyla hukuken “koruma altında olan
çocuk” tanımı içerisine girdiği, bu bağlamda öncelikle “risk altında bulunan

16 ARALIK 2019