Page 61 - icra yoluyla çocuk teslimi nafaka özel raporu v09 pdf baskıya

ÇOCUK TESLİMİNDE HAK İHLALLERİNE VE YOKSULLUK NAFAKASINA İLİŞKİN ÖZEL RAPOR

Her iki Kanun maddesi birlikte değerlendirildiğinde, boşanma davaları-
nın; hâkimin tarafları uzlaşmaya daveti ile sulha teşvik ödevinin, eşlerin
boşanma kararlarının yeniden değerlendirilerek evliliği ve aile birlikteliğini
korumaya yönelik kurgulandığı anlaşılmaktadır.

“Uygulamada da hâkimlerin uzlaşma ihtimali görülen çiftlerin dosyaları-
nı özellikle uzmanlara sevk ettikleri bilinmektedir. Uzmanların mahkeme
salonunda elde edilemeyecek kadar derin ve kapsamlı bilgiyi raporlarıyla
hâkime sunmaları bu alana yaptıkları en önemli katkıdır. Uzmanların aile
mahkemelerine dahil edilmeleri; velayet, tazminat veya nafaka konusunda
fikir ayrılığı olan davalarda daha doğru tespitler yapılabilmesi, çocukların
boşanma sürecinde yaşadıkları olumsuz deneyimlerin minimize edilmesi,
taraflara mahkeme salonu dışında görüşlerini ifade edebilecek ortam sağ-
lanması, taraflar arasında çekişmesiz boşanma için zemin hazırlanması,
hâkimlerin boşanmaya giden süreci daha detaylı şekilde anlayarak karar
11
verebilmesi açısından önemlidir.”
Ancak Türkiye Boşanma Nedenleri Araştırması (TBNA) 2014 raporunda
mahkemelerde görevli uzmanların kişileri barıştırmak anlamında aracılık
kapasitelerinin çok kısıtlı olduğu belirtilmektedir. Bunun sebebi, “vakaların
çoğu zaman bu uzmanlara dosyalar hazırlanıp boşanma davası açıldıktan
sonra; diğer bir ifadeyle, tarafların birbirlerine karşı geri dönülmez noktaya
geldikten sonra iletilmesidir. Uzmanlara gelen davalar çoğunlukla çekişme-
li boşanma davalarıdır. Bu davalarda taraflar birbirilerine kusur atfederek
dava dosyasını hazırlatmaktadır. Bu süreç başladıktan sonra kişilerin danış-
12
manlık yoluyla ilişkilerini düzeltmesi çok mümkün olmamaktadır.
“Sosyal hizmet uzmanlarının arabuluculuk, danışmanlık hizmeti vermesi-
ne bir engel de kişilerle geçirilebilen süredir. Uzmanlar çoğu davalıyı sa-
dece bir kere görmektedir. Ayrıca bu görüşmenin hâkim kararıyla zaruri
görüşme olması kişileri evlilikleriyle ilgili telkin almaya daha kapalı hale
13
getirmektedir.” Belirtilen sebeplerle, aile mahkemeleri bünyesinde hiz-

11
Türkiye Boşanma Nedenleri Araştırması TBNA 2014, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2015, s. 183-184
12
A.g.e., s.181-185
13 A.g.e., s. 181-185

ARALIK 2019 61