Page 57 - icra yoluyla çocuk teslimi nafaka özel raporu v09 pdf baskıya

ÇOCUK TESLİMİNDE HAK İHLALLERİNE VE YOKSULLUK NAFAKASINA İLİŞKİN ÖZEL RAPOR

3.1. Boşanma Sürecindeki Sorunların Tespiti

Boşanma sürecindeki gerilimli ortamda bulunan çocuk fiziksel ve ruhsal
bakımdan risk altında olduğundan hukuken “korunma ihtiyacı olan ço-
cuk” tanımı içine girmektedir. 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu uyarınca
bu hallerde çocuğun yaşama, gelişme, korunma ve katılım haklarının gü-
vence altına alınması, yarar ve esenliğinin gözetilmesi; çocuğun, ailesinin,
ilgililerin, kamu kurumlarının ve sivil toplum kuruluşlarının işbirliği içinde
çalışması gerekmektedir. Bu süreçte çocuğa çok yönlü destek sağlanmalı,
konuya çocuk koruma sistemi çerçevesinde yaklaşılmalıdır.

Çocuk koruma sistemi, temel olarak çocuğun haklarının korunması ve
yüksek yararının sağlanması için “önleme, erken uyarı ve müdahale” aşa-
malarını öngörmektedir. Risk altındaki çocuğun korunması için çocuğun
izlenmesi ve takibi gerekmekte, böylece olası olumsuzlukların erken fark
edilerek önlenmesi mümkün olmaktadır. Mevcut mevzuat uyarınca, boşan-
ma süreci aile mahkemeleri tarafından yürütülmekte; ancak mahkemelerce
verilen tedbir kararlarının içeriğinin yetersiz kalabildiği, etkin bir şekilde
takip edilemediği, ilgili idarelerce eşgüdüm içerisinde uygulanamadığı ve
sonuçta koruyucu, önleyici ve destekleyici bir mekanizma olarak kurgula-
nan çocuk koruma sisteminin işletilemediği görülmektedir.

Boşanmanın süreci içinde çocuğun korunması için vaka yönetiminin nasıl
yapılacağının mevzuatta açıklığa kavuşturulması; ilgili idarelerce verilecek
hizmetlerin birbirleriyle ve adli süreçle eşgüdüm içerisinde sunulması; ko-
ruyucu, önleyici ve destekleyici tedbirlerle onarıcı bir mekanizmanın haya-
ta geçirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
Çocuk Hakları Sözleşmesinin 18 inci maddesi her iki ebeveynin çocukları-
na karşı ortak sorumluluk taşıdıklarını; devletlerin ebeveynlerin bu sorum-
luluklarını yerine getirebilmeleri için gerekli yardımı yapmakla yükümlü
olduklarını vurgulamaktadır.

Bu madde, boşanma durumunda, çocuğun yüksek yararı gereği ebevey-
nlerin anne-babalık becerilerinin geliştirilmesinin gerekliliğine işaret et-
mektedir. Bu süreçte yetişkinlerin sağlıklı iletişim kurma becerilerinin ar-
tırılması ve çocuğun anne ve babasının ayrılığından kendisini suçlamaması

ARALIK 2019 57