Page 135 - 6. yılında ombudsmanlık web

tabi tutulacak? Tabii, hukuka saygılı bir idarenin derhâl yapacağı şey bu karara (huku-
ki, fiili imkanlar nispetinde) uymasıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi gibi arkasına mil-
let iradesini alan bir kurumun eleştirisine uğramak bence büyük bir yaptırımdır, ma-
nevi bir yaptırımdır aslında, hani anlayana (!) diyelim. Ama tabii, bazen hukuk kültürü
dirençler geliştiriyor, idare kendiliğinden dirençler geliştiriyor. Bu, kişisel saiklerle
olabileceği gibi siyasi saiklerle de olabilir. Özellikle son yıllarda hukuka olan güvenin
irtifa kaybettiği bir dönemde ombudsmanlığın tavsiye kararlarına uyma, toplumdaki
derinleşen çatlakların onarımında büyük yararlar gösterecektir. Aksi takdirde haksız-
lığa uğramış olan bir kişinin başlattığı hukuk mücadelesinden idarenin direngenliği
yüzünden yenik çıkması, eli boş çıkması onun hukuka olan inanç ve güvenini de yıkar.

BAŞKAN

– Hocam, süre şeyi koymayayım ama iki dakika geçtiğinizi hatırlatayım. Toparlar-
sanız memnun olurum.

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ İDARE HUKUKU
ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. MÜSLÜM AKINCI

- Tamam, sözümü tamamlayacağım efendim. İşte, bu direnç kültürünü aşabilecek
mekanizmaları harekete geçirmekte yarar var. Bunlardan bir tanesi de şu olabilir: İsveç
Ombudsmanının yaptığı gibi -bilmiyorum, Saygıdeğer Ombudsmanlığımız yapıyorlar
mı- gerekirse görevde yetkiyi kötüye kullanma (TCK madde 257) kapsamında değerlen-
dirilebilecek hususları tespit ederse ilgili kurum nezdinde disiplin soruşturması baş-
latma ve gerekirse cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunma hak ve yetkisinin
kendisine yasayla verilmesi.
Bir diğer husus da başvuru imkanını zorlaştıran mevzuat hükmü. Kamu Denetçiliği
Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in
12. maddesindeki düzenleme… ama bu 12’nci maddenin işleyişini, ben uygulamadaki
durumunu çok ayrıntılarıyla bilmediğim için haksız bir eleştiri yapmayayım. Şundan
dolayı: Bu yönetmeliğin 12’nci maddesi aslında idari anlamda “ihtiyari” olan başvuru-
ları zorunlu hâle getirmiş; burada İYUK’la çelişen bir durum var. İdari Yargılama Usulü
Kanunumuzun ‘Üst makamlara başvurma’ başlıklı 11. maddesinde: “İlgililer tarafından
idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya
yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makam-
dan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan
idari dava açma süresini durdurur.” hükmü var. Yani, ortada zorunlu bir idari başvuru
hâli yokken, üst makama ya da idarenin kendisine istenirse işlemi kaldırmak, geri

14 ŞUB A T 2019 133