Page 15 - 6. yılında ombudsmanlık web

Kamu yönetimi sisteminde idarenin mevcut denetim yollarına bir alternatif olarak
değil, fakat bu denetim yollarını tamamlayıcı ve destekleyici bir mekanizma olarak or-
taya çıkan KDK, kamu vicdanı ile uyuşmayan konularda öncelikle idare-birey arasında
bir köprü vazifesi görerek bireyin şikâyetinde haklı olduğunun tespit edilmesi halinde
idareye tavsiyede bulunmaktadır. Dünyadaki Ombudsmanlık kurumlarında görüldüğü
gibi Türkiye uygulamasında da Kurumun aldığı kararlar tavsiye niteliğindedir. Ombu-
dsmanlık Kurumu en önemli yaptırım gücünü kamuoyundan ve Parlamentodan almak-
tadır. Bireyin hak ve özgürlüklerini, ulusal ve uluslararası mevzuat ışığında, hukuka ve
hakkaniyete uygunluk boyutuyla savunma görevi üstlenen Kurum, geride bıraktığı 6
yıl içerisinde aldığı 59.567 adet başvuruyu titizlikle inceleyip yaklaşık %90’ını sonuç-
landırarak; idarenin insan hak ve özgürlüklerine saygılı bir şekilde görev yapmasına,
kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesine, kamu yönetiminde iyi
yönetim ilkelerinin hayata geçirilmesine, bu kapsamda birey ve idare arasındaki so-
runların önüne geçilmesine ve toplumda hak arama kültürünün benimsenmesine ve
güçlenmesine önemli katkılarda bulunmaktadır.

Kamu Denetçiliği Kurumu, yukarıda açıklanan bu önemli sorumluluğunu yerine
getirirken, öncelikle kamu idaresi ile bireyler arasında arabuluculuk görevi yürütmek-
te; ihlal vakalarını sadece hukuka uygunluk yönünden değil aynı zamanda hakkani-
yet açısından da değerlendirmekte; bunu yaparken hem ulusal hem de temel hak ve
özgürlükler alanında ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerde kayıt altına
alınan güvenceleri esas almaktadır. Şikâyetleri ele almaya başladığı tarihten itibaren
Kurum, arabuluculuk ve Dostane çözüm yolu ile çok sayıda mağduriyetin giderilmesi-
ne fırsat sağlamış; ihlale konu işlem veya eylemin etkilerinin ortadan kaldırılamadığı
durumlarda ise kamu idaresine muhatap önemli tavsiye kararları vermiştir. Ret karar-
ları ile de kamuoyu nezdinde idarenin haklılığının anlatılması ve hukuka bağlı idare
anlayışını teşviki anlamında aracı olmaktadır. Kurum şikâyet başvuruları haricinde
ayrıca, hak ve özgürlüklerin “geliştirilmesi”, “hak arama kültürünün oluşturulması”,
bireylerin hakları konusunda bilinçlendirmesi, sivil toplumun geliştirilmesi ve karar
alım süreçlerine katılımının artırılması ve diğer paydaşlarla birlikteliğin pekişmesine
özel önem vermektedir. KDK ayrıca, kadın, çocuk, engelli bireylerinin sesini duymak
ve duyurmak konusunda ayrı bir hassasiyete sahiptir. Bunun göstergesi olarak, 6328
sayılı mezkûr Kanunun “Başdenetçinin ve denetçilerin görevleri” başlıklı 7 nci mad-
desinde, bir Kamu Denetçisinin kadın ve çocuk hakları alanında görevlendirilmesi hu-
susu hüküm altına alınmıştır. Benzer şekilde 6328 sayılı anılan Kanunun uygulama
Yönetmeliğinde, şikâyetin insan hakları, temel hak ve özgürlükler, kadın hakları, çocuk
hakları ve kamuyu ilgilendiren genel konulara yönelik olması hâlinde, menfaat ihlali-
nin aranmayacağı düzenlenmiştir.

14 ŞUB A T 2019 13