Page 30 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

gözlenmektedir. Bu bağlamda, ilgili idarelerin geçici koruma kapsamındaki Suriyelilere
yönelik faaliyetlerinin Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından da ele alınması kaçınılmaz
olmuştur.

II. Dünya Savaşı sonrasında, dünyanın ve Türkiye’nin tarihinde yaşadığı bu en büyük
insanlık krizi maalesef ki 7’nci yılını doldurmak üzeredir. Türkiye ise, bu kriz nedeniyle
3
2015’ten bu yana dünyada en fazla “mülteci” barındıran ülke konumuna gelmiş olup,
4
mevcut durum itibariyle Suriye’den kaçmak durumunda kalan 5.523.317 kişinin

neredeyse üçte ikisini tek başına misafir etmektedir.Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün
5
kamuoyuyla da paylaştığı verilere göre, 14/12/2017 tarihi itibariyle Türkiye’de “geçici
koruma” (GK) kapsamında bulunan Suriyelilerin sayısı 3.412.368’dir. Bu sayının yanı
sıra Türkiye’de ‘ön kayıt’ (ÖK) altına alınmış, ancak henüz ‘geçici koruma’ kapsamında
bulunmayan Suriyeliler de bulunmaktadır. 6

7
Sadece geçici koruma kapsamında olan Suriyelilerin sayısı bile 80.810.525 olan
8
Türkiye nüfusunun % 4,22’sine tekabül etmektedir. Diğer ifadeyle, GK kapsamındaki
Suriyelilerin sayısı, aralarında Ermenistan, Katar, Bahreyn, Moğolistan, Cibuti,
Slovenya, Makedonya, Litvanya, Letonya, Estonya, Lüksemburg, Malta ve İzlanda’nın
da bulunduğu birçok ülkenin nüfusundan daha fazladır.

3 Türkiye, Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Cenevre Sözleşmesi’ne taraf olmakla birlikte,
Sözleşmeden kaynaklı “coğrafi sınırlama/çekince” hakkı nedeniyle sadece Avrupa Konseyi’ne üye ülkelerden
gelen kişilere hukuken “mülteci” statüsü vermektedir. Öte yandan, Avrupa dışından Ülkemize gelen kişiler
için de non-refoulment (geri göndermeme) prensibine uygun hareket edilmekte; bu yabancılar, Yabancılar ve
Uluslararası Koruma Kanunu’na (YUKK) göre “uluslararası korunma başvuru sahibi” olarak nitelendirilmekte,
başvurularının haklı görülmesi halinde ise kendilerine “şartlı mülteci” statüsü verilmektedir. 28/04/2011
tarihinden itibaren Suriye Arap Cumhuriyeti’nde meydana gelen olaylar nedeniyle koruma amacıyla Suriye’den
Ülkemize gelen Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşları ile vatansızlar ve mülteciler ise “geçici koruma” altındadır.
Ancak bu çalışmada, Türkiye’deki Suriyeliler için; yasal-idari bağlamdan bağımsız bir biçimde, yaygın günlük
kullanım ve pratiklik açısından, sosyolojik bağlamda bir kavram olan “mülteci” kavramı kullanılacaktır.
4 Bkz. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (BMMYK) resmi internet sayfası (http://data.
unhcr.org/syrianrefugees/regional.php); erişim tarihi: 02.02.2018 (sayfada yer alan verinin güncellenme tarihi:
25.01.2018).
5 Bkz. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün resmi internet sayfası (http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-
koruma_363_378_4713); erişim tarihi: 26.12.2017 (sayfada yer alan verinin güncellenme tarihi 14.12.2017).
6 Bkz. http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713; erişim tarihi: 16.08.2017 (sayfada yer alan
verinin güncellenme tarihi: 06.07.2017).
7 Bkz. Türkiye İstatistik Kurumu internet sayfası (http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=27587
erişim tarihi: 08.02.2018.
8 Bkz. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün resmi internet sayfasında (http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-
koruma_363_378_4713) yer alan “Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyelilerin İllere Göre Dağılımı” başlıklı ve
14.12.2017 tarihli verileri içeren tablo; sayfa erişim tarihi: 26.12.2017.

30 TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU