Page 347 - 2019 Yıllık Rapor web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

ve işlemlerini tarafsız bir şekilde kamuoyunun gündemine getirmek Kurumumuzun
önemli amaçlarındandır.

2019 yılı içerisinde, temel hak ve özgürlüklerin ihlali iddialarını içeren başvuruların
çoğunluğu bireysel nitelikte olmakla beraber, bir dizi somut ihlal iddialarının,
avukatlar, sivil toplum örgütleri ve meslek kuruluşları tarafından da Kurumumuza
iletildiği görülmektedir. Bu rapor döneminde iletilen şikâyetler arasında, ceza infaz
kurumlarında yaşanan hak ihlali başvuruları, dilekçe ve bilgi edinme, seçme ve seçilme,
vatandaşlık, seyahat, toplantı ve gösteri yürüyüşü hakları, düşünce, vicdan ve inanç
özgürlüğü, işkence ve kötü muamele yasağı alanlarındaki ihlal iddiaları bulunmaktadır.
Kurumumuza iletilen başvurular esas alınmak sureti ile 2019 yılı faaliyet döneminde
insan hakları alanında ele alınan şikâyet başvuruları ile bu alana dair temel gözlem ve
değerlendirmelerimiz aşağıda özetlenmektedir:
8.9.1. Ceza İnfaz Kurumlarında Yürütülen İş ve İşlemler ile Uygulamalar
Hakkında Alınan Şikâyetler

Yetkili makamlar tarafından usulüne uygun şekilde özgürlüklerinden mahrum bırakılan
kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin temini ve korunması, tamamen kamu idaresinin
sorumluluğu altında bulunmaktadır.

Ceza tutuk ve infaz evleri ile kolluk işlemlerinin yürütüldüğü mekânlardaki
uygulamaların yakından izlenmesi büyük önem arz etmektedir. Bu öneminden
hareketle, özgürlüğünden mahrum kılınan tutuklu ve hükümlü kişilerin barındırıldığı
mekânlardan sorumlu kamu görevlilerinin işlem, eylem ve uygulamalarının, hukuk
kurallarına uygun şekilde yürütülüp yürütülmediğinin denetimi hususu, sadece adli
mercilerin yetki, görev ve sorumluluğu kapsamına girmemekte; aynı zamanda ve
özellikle önleyici tedbir bağlamında idari mercilerin de yakın nezaretini gerektiren
hassas işlemler arasında yer almaktadır.
Bu kapsamda ceza infaz kurumlarındaki iş ve işlemlerin daha etkili incelenmesi ve
denetlenmesi Kurumumuzun en temel önceliklerinden birisini teşkil etmektedir.
Bu yıllık rapor döneminde Kurumumuzca hem kamu idaresi hem de sivil toplum
kuruluşlarının temsilcileri ile ayrı ayrı bir araya gelinmiştir. Söz konusu toplantılarda,
devlet idaresi ve sivil toplum kuruluşları açısından meselenin iki tarafına yönelik olarak
bilgi, değerlendirme ve çözüm önerileri hakkında istişarede bulunulmuştur.

Kurumumuzca bu rapor döneminde gerçekleştirilen ziyaretlerin sayısı artırılmıştır.
Sincan, Silivri, Bakırköy, Maltepe, Ümraniye, İzmir (Aliağa), Diyarbakır, Çankırı ve
Elazığ’daki ceza infaz kurumları ziyaret edilmiş, tutuklu ve hükümlüler ve ayrıca kurum
idarecileri ile görüşülmüştür. Bu ziyaretlerde yetişkin kurumları yanı sıra, kadın ve
çocukların barındırıldığı mekânlar da titizlikle incelenmiştir.

Mahkûmların, gerek yargılama sırasında tutuklu bulundukları süreler içinde, gerekse
cezalarının infazı sırasında, hürriyet hakları dışında, Anayasa ve kanunlarda tanınan diğer

346 2019 YILLIK RAPOR