Page 43 - KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

19 pandemisi nedeniyle açıklanan yardım paketlerinin incelenmesiyle anlaşılabilir. Avrupa
Birliğinin en büyük ekonomilerinden olan Almanya’nın, salgının etkisini azaltmak için 750 milyar
avroluk teşvik paketine ve 56 milyar avroluk ek bütçeye onay vermekle 2013 yılından beri ilk defa
borçlandığı görülmektedir. Açıklanan yardım paketinin içeriğine bakıldığında işletmelere kredi
verilmesi ve devletin şirketlerden doğrudan hisse alımı yapması gibi önlemlerin alındığı
anlaşılmaktadır. İspanya “ülke tarihindeki en büyük ekonomik yardım paketi” nitelemesiyle 200
milyon avroluk yardım paketi açıklamış; serbest çalışanlara her ay, son üç yıldaki kârlarının
ortalamasının %80'i oranında ödeme yapılacağını duyuran İngiltere hükümeti 330 milyar sterlinlik
destek paketini kabul etmiş; Fransa küçük işletmeler ve işsiz kalanlar için 45 milyar avroluk bir
paketin yanı sıra şirketlere 300 milyar dolarlık kredi garantisi sağlanacağını ilan etmiş; Amerika
Birleşik Devletleri ise bireylere doğrudan ödeme, işsizlik yardımlarının artırılmasını içeren teşvik
paketinin yanında 500 milyar dolarlık kredi programını ve Merkez Bankası tarafından yapılacak
700 milyar dolarlık alım programını açıklamıştır.

Ülkemiz de yaşanan bu olağanüstü süreçte COVİD-19 salgınının ekonomiye yarattığı olumsuz
etkilere karşı tedbirsiz kalmamış ve bu negatif etkilerin bertaraf edilebilmesi adına 18 Mart 2020
tarihinde Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından Ekonomik İstikrar Kalkınma Paketi
açıklanmıştır. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığının koordinasyonunda yürütülen bu
paket ile salgının yaratabileceği ekonomik tahribatın en düşük seviyede kalmasının yanında,
istihdamda yaşanabilecek olumsuzlukların önüne geçilmesi ve üretimin sürdürülmesi
amaçlanmaktadır.

Açıklanan paketin detayları incelendiğinde ilk olarak 2 milyondan fazla mükellefin yaklaşık 53,6
milyar TL tutarında muhtasar, KDV ve prim ödemelerinin 6 ay ertelendiği ve tüm gelir vergisi
mükellefi 1,9 milyon vatandaşın mücbir sebep kapsamına alındığı, vergi beyanname verme ve
tahakkuk eden vergi ödeme sürelerinin uzatıldığı görülmektedir. Ek olarak COVID-19 salgını
tedbirleri nedeniyle nakit akışı bozulan kişilerin bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemeleri
asgari 3 ay ertelenmiş ve gerektiğinde bunlara ilave finansman desteği sağlanacağı açıklanmıştır.
İhracattaki geçici yavaşlama sürecinde kapasite kullanım oranlarının korunması amacıyla
ihracatçıya stok finansmanı desteği verilmiş, 500 bin Türk Lirasının altındaki konutlarda
kredilendirilebilir miktarı yüzde 80’den yüzde 90’a çıkarılarak daha uygun şartlarda ev alımı imkânı
sağlanmış, koronavirüs nedeniyle temerrüde düşen firmaların kredi siciline mücbir sebep notu
düşülmüş, yaklaşık 7,8 milyon kişinin yararlanacağı düşünülen asgari ücret desteğinin işletme
büyüklüğüne bakılmaksızın 12 ay boyunca uygulanacağı ilan edilmiştir.

İşten çıkarmaların önlenmesi için koronavirüsten etkilenen iş yerlerinde çalışanlara yönelik olarak
kısa çalışma ödeneği devreye alınmış, yaklaşık 650 bin emeklinin emekli maaşı yükseltilmiş,
emeklilerin bayram ikramiyeleri Ramazan Bayramı öncesinde ödenmiş, Aile, Çalışma ve Sosyal
Hizmetler Bakanlığının belirlediği kriterlere göre ihtiyaç sahibi ailelere 1000 TL olarak ödenmek
üzere toplam 2 milyar liralık ek kaynak ayrılmış, istihdamdaki sürekliliği temin etmek amacıyla 2
aylık telafi çalışma süresi 4 aya çıkartılmış, ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetleri desteklemek
amacıyla Merkez Bankası tarafından ek tedbirler alınmış, Devlet destekli alacak sigortası kapsamı
genişletilerek KOBİ’lerin alacakları garanti altına alınmıştır.

Üniversite hastaneleri dâhil sağlık çalışanları için performans ödemelerinin 3 ay boyunca en üst
seviye olan tavandan yapılması için 5,7 milyar lira tutarında ek kaynak sağlanması, sağlık personeli
alımı, konaklama vergisi uygulamasının ertelenmesi, yurt içi havayolu taşımacılığında 3 ay süreyle
KDV oranının düşürülmesi, il özel idarelerinin, belediyelerin ve bağlı kuruluşların mülkiyetinde
veya tasarrufunda olup kiraya verilen taşınmazlara kira ödemeleri konusunda destek ve esneklik
sağlanması ve 5.682 firmanın ve bu firmalarda çalışan 58.241 personelin faydalanmasının
beklendiği Ar-Ge ve tasarım firmalarının 2 aylık kira ödemelerinin ertelenmesi gibi ek tedbirlerin

34