Page 92 - KDK

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

5.4. KORONAVİRÜS SALGINI DÖNEMİNDE VERİLEN TEMEL DESTEK
KREDİLERİ KAPSAMINDA KURUMUMUZA YAPILAN BANKACILIK
İŞLEMLERİNE İLİŞKİN BAŞVURU İSTATİSTİKLERİ

Bilindiği üzere COVID-19 salgını ülkelerin sağlık sistemlerinin yanında ekonomik
sistemlerini de tehdit etmektedir. Dünya çapında kayıt altına alınan vaka sayısı 10
milyonu aşmışken salgının kontrol altına alınabilmesi için ülkelerce alınan sıkı tedbirlerle
ilk olarak sağlık sistemi üzerindeki riskin azaltılması amaçlansa da bu tedbirlerin başta
sermaye ve istihdam piyasasında olumsuz etkilere yol açması kaçınılmazdır.

Öyle ki Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından “Büyük Tecrit” başlığı ile yayımlanan
Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nun Nisan 2020 sayısında COVID-19 salgınının
dünya genelinde yüksek maliyetlere neden olduğu ifade edilerek izolasyon, tecrit ve
geniş çaplı iş yerleri kapatmalarının virüsün yayılmasını yavaşlatmak için gerekli olduğu
belirtilmekle birlikte dünyada yaşanan bu sağlık krizi nedeni ile alınmak zorunda
kalınan sıkı tedbirlerin ekonomik faaliyetlere ciddi bir etkisi olacağı değerlendirilmiştir.
Açıklanan rapora göre salgının bir sonucu olarak küresel ekonominin 2020 yılında
%3 oranında sert bir şekilde küçülmesi öngörülmekte olup birçok ülkenin yaşanan
sağlık şoku, düşen dış talep ve sermaye akışının tersine dönmesi nedeni ile oluşan çok
katmanlı bir krizle karşı karşıya olduğu tahmininde bulunulmuştur.
Bu tahminlerden sonra, ekonomik toparlanmanın hızlı bir şekilde başlamasının
sağlanması gerektiği ve mali önlemlerin artırılması gerektiği değerlendirmesinde
bulunulmuştur. Aynı raporda mevcut ekonomik koşullar ilk olarak 2007-2008
ekonomik krizi ile kıyaslanmış ve 2007-2008 banka krizinin yarattığı koşullardan
dahi daha zor bir dönemden geçildiği ifade edilerek “1930’lardaki Büyük Buhran’dan
beri ilk kez bu kadar kötü ekonomik koşulların yaşandığı” yorumunda bulunulduğu
görülmüştür.
Söz konusu raporda yer alan mevcut durum değerlendirmesinin ve mali önlemlerin
artırılması gerektiğine ilişkin önerinin ülkeler bazında ne oranda karşılık bulduğu, dünya
genelinde COVID-19 salgını nedeniyle açıklanan yardım paketlerinin incelenmesiyle
anlaşılabilir. Avrupa Birliği'nin en büyük ekonomilerinden olan Almanya’nın, salgının
etkisini azaltmak için 750 milyar avroluk teşvik paketine ve 56 milyar avroluk ek bütçeye
onay vermekle 2013 yılından beri ilk defa borçlandığı görülmektedir. Açıklanan yardım
paketinin içeriğine bakıldığında işletmelere kredi verilmesi ve devletin şirketlerden
doğrudan hisse alımı yapması gibi önlemlerin alındığı anlaşılmaktadır. İspanya “ülke
tarihindeki en büyük ekonomik yardım paketi” nitelemesiyle 200 milyon avroluk yardım
paketi açıklamış; serbest çalışanlara her ay, son üç yıldaki kârlarının ortalamasının %80’i
oranında ödeme yapılacağını duyuran İngiltere hükümeti 330 milyar sterlinlik destek
paketini kabul etmiş; Fransa küçük işletmeler ve işsiz kalanlar için 45 milyar avroluk
bir paketin yanı sıra şirketlere 300 milyar dolarlık kredi garantisi sağlanacağını ilan
etmiş; Amerika Birleşik Devletleri ise bireylere doğrudan ödeme, işsizlik yardımlarının

2020 YILLIK RAPOR 91