Page 280 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

7.6 EĞİTİM-ÖĞRETİM, GENÇLİK VE SPOR

Eğitim hakkı, en temel insan haklarından biri olarak kabul edilen ve devletin olumlu
katkısını zorunlu kılan sosyal bir hak olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Ek 1
No.lu Protokolün 2’nci maddesinde, “Hiç kimse eğitim hakkından yoksun bırakılamaz.
Devlet, eğitim ve öğretim alanında yükleneceği görevlerin yerine getirilmesinde, ana ve
babanın bu eğitim ve öğretimin kendi dini ve felsefi inançlarına göre yapılmasını sağlama
haklarına saygı gösterir.” şeklinde yer bulmuştur.

T.C. Anayasası’nın 42’nci maddesine göre de “Hiç kimse eğitim hakkından yoksun
bırakılamaz.” Bu keskin hüküm, devlete kişilerin bu haklarından yararlanmalarını
engellememe sorumluluğu yüklediği gibi, ayrıca eğitim hakkı konusunda devlete
pozitif sorumluluk da yüklemektedir. Bu pozitif sorumluluklar, eğitim ve öğrenim
imkânlarının bizzat devlet tarafından bireylere sağlanması, devletin eğitim hizmetinin
gereği gibi yürütülmesi konusunda gözetim ve denetim ödevi olması ve son olarak da
maddi imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin burslar ve başka yollarla desteklenmesi
olup böylece eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması ve bu haktan kendi başlarına
yararlanma konusunda sorun yaşayabilecek olan hak öznelerine destek olma somut bir
anayasal yükümlülük olarak devlete yüklenmiştir.

Eğitim-öğretimin her aşamasına ilişkin olarak bireyler, yaşadıkları sorunları Kurumumuza
başvuru konusu yapabilmekte olup bu konu başlığı, Kurumumuza en yoğun başvuru
yapılan alanlardan biri olarak yer almaktadır.

“Eğitim-öğretim, gençlik ve spor” ana başlığı altında aşağıdaki alt başlıklar yer
almaktadır:

1) Sınavlar ve bağlantılı uygulamalar.
2) Öğrencilerle ilgili işlem, eylem ve uygulamalar.
3) Öğretmenlerin eğitim ve öğretime ilişkin sorunları.
4) Yükseköğretim hizmetlerine ilişkin konular.
5) Gençliğin korunması.
6) Gençlik çalışma ve projeleri.
7) Gençlik merkezi ve benzeri tesisler ile gençlik kampları ve dernekleri.
8) Dezavantajlı gençlere yönelik çalışmalar.
9) Spor federasyonları.
10) Gençlik ve spor şuraları.
11) Eğitim-öğretim, gençlik ve spor hizmetlerine ilişkin diğer konular.

Bu alt başlıklar çerçevesinde, 2022 yılında “Sınavlar ve bağlantılı uygulamalar”,
“Öğrencilerle ilgili işlem, eylem ve uygulamalar” ve “Yükseköğretim hizmetlerine ilişkin

2022 YILLIK RAPOR 279