Page 8 - KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Ayrıca bunların yanı sıra 2 adet özel rapor çalışması yapılmıştır.

EGE DENİZİ’NDEKİ GERİ İTMELER ve BOĞULAN
İNSAN HAKLARI ÖZEL RAPORU

Yunanistan tarafından gerçekleştirilen geri itme uygulamalarının
ayrıntılı bir şekilde incelemesini konu alan rapor; geri itme
mağduru yabancılar tarafından Kamu Denetçiliği Kurumu’na
yapılan başvurular ve insan hakkı ihlallerine ilişkin ciddi iddia,
tespit ve raporların olduğu somut vakalar ile şikâyet
mekanizmalarına erişimi ve ihlalleri bildirmesi etkin şekilde
engellenen geri itme mağduru kişilerin mağduriyeti karşısında;
Türkiye’nin uluslararası toplumun desteği olmaksızın mevcut
sığınmacı nüfusu nedeniyle tek başına üstlendiği sorumluluğun
yanı sıra, geri itme olayları nedeniyle oluşan başta yaşam hakkı
olmak üzere temel insan hakkı ihlali iddiaları üzerine 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu
Kanunu’nun 7’nci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanmıştır.

Bu rapor çalışması ile mülteci ve göçmenlerin uluslararası hukuka aykırı bir şekilde Türkiye’ye
doğru geri itilmesi yoluyla temel haklarının ihlal edilmesinin tespitine yönelik kapsamlı bir
araştırmanın gerçekleştirilmesi ile en temel hakları ihlal edilerek geri itilen, ancak haklarını araması,
şikâyet mekanizmalarına erişimi ve ihlalleri bildirmesi etkin bir şekilde engellenen mülteci ve
göçmenlerin maruz kaldığı hak ihlallerini kamuoyuna duyurarak, ulusal ve uluslararası kuruluşların
daha hızlı ve etkin bir şekilde görevlerini yerine getirmelerine katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından tespit edilen; can salında geri itme, elleri arkadan bağlayarak
Meriç Nehri’ne/Ege Denizi’ne atma, taciz, tecavüz, botları batırma, gerçek mermi kullanılmak
suretiyle ateş etme, benzin dökerek yakma, şiddet uygulama ve kötü muamelede bulunma, çıplak
bir şekilde geri itme, kötü hava koşullarında zorla kıyafetlerinin çıkartılması, dini değerleri
aşağılayıcı davranış ve söz söyleme gibi 50 farklı geri itme uygulaması ile başta yaşam hakkı
olmak üzere, kötü muamele, işkence ve diğer zalimane, gayriinsani veya küçültücü muamele veya
ceza yasağı, özel yaşama ve aile yaşamına saygı hakkı, mülkiyet hakkı gibi 18 hakkın ihlal edildiği
kanaatine varılmıştır. Diğer taraftan Yunanistan tarafından yapılan bu eylemlere Frontex’in de
(Avrupa Birliği Üye Ülkelerinin Dış Sınırlarının Yönetimi İçin Operasyonel İşbirliği Ajansı) iştirak
ettiği, pek çok eylemi desteklediği ve pek çoğuna da göz yumduğu somut kanıtlarla ortaya
konmuştur.

Rapor çalışmasında, yaşam hakkı ihlali de dahil olmak üzere işkence ve kötü muamele yasağının
sıklıkla ihlal edildiği geri itme vakalarının ulaştığı insanlık adına oldukça endişe verici olan somut
durum nedeniyle geri itilenin sadece sınırlara gelen mülteci ve göçmenler olmadığı; vakaların
ulaştığı vahim tablo nedeniyle insan haklarının, uluslararası korumaya ilişkin temel ilkelerin ve
Avrupa Birliği temel değerlerinin de sistematik bir şekilde geri itildiği ve ağır yara aldığı tespitine
yer verilmiştir.

Rapor çalışması neticesinde yapılan tespitler doğrultusunda, Avrupa Birliği, Yunanistan, Birleşmiş
Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğine ve ülkemiz idari makamlarına yönelik öneriler