Page 9 - KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

getirilmiştir. Avrupa Birliği’ne “göçe ne pahasına olursa olsun engel olma” politikasını terk etmesi
önerilirken Yunanistan’a, “karadan ve denizden yapılan sistematik geri itme uygulamalarına son
vermesi” çağrısında bulunulmuştur.
KARABAĞ İNSAN HAKLARI İNCELEME RAPORU

Tarih boyunca çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapmış,
uluslararası hukuk kapsamında Azerbaycan Devletinin bir parçası
olan Karabağ, 1988 yılından günümüze Ermenistan ve Azerbaycan
Devletleri arasında şiddet ve savaşlara konu olmuştur. Ermenistan,
Yukarı Karabağ ve çevresindeki 7 rayonu işgal etmiş ve işgal ettiği
Azerbaycan topraklarından geri çekilmesini isteyen Birleşmiş
Milletler (BM) Güvenlik Konseyi Kararları ile BM Genel Kurulu
Kararına rağmen yaklaşık 30 yıl süren işgalini sürdürmüştür. Bu
süreçte Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk
Grubunun çabaları da bölgede barış elde etme konusunda sonuçsuz
kalmıştır.

Ermenistan Silahlı Kuvvetleri, son olarak 27 Eylül 2020 sabahı,
ateşkesi bozarak Azerbaycan ordusunu ve Terter, Ag ̆ dam, Fuzuli ve
Cebrail rayonlarını ağır silahlarla yoğun şekilde ateşe tutmuştur.
Savaş alanından sivil yerleşim merkezlerine kayan ve çok sayıda sivilin hayatını kaybettiği
çatışmalar, 10 Kasım 2020 tarihinde Ermenistan, Azerbaycan ve Rusya Federasyonu arasında
imzalanan bildiri ile sona ermiştir. Söz konusu bildiri ile Ermenistan’ın Azerbaycan toprakları
üzerindeki işgali son bulmuş olup, yaşanan çatışmalar ve işgal nedeniyle evlerini terk ederek kendi
topraklarından göç etmek zorunda kalan yüzbinlerce kişinin eve dönme imkânı ortaya çıkmıştır.
Diğer taraftan işgal döneminde Ermenistan tarafından başta Ağdam olmak üzere birçok bölge
mayınlanmıştır. Mayınlar, bölgenin işgalden kurtulduğu 10 Kasım 2020 tarihinden 2021 Ekim ayına
kadar 65 sivilin hayatlarını kaybetmesine veya yaralanmasına neden olmuştur. Tüm canlıların
hayatını tehdit eden mayınlı araziler ülkesinde yerinden edilmiş kişilerin (IDPs) evlerine
dönmelerinin önündeki en büyük engel olarak yer almaktadır. Mayınların temizlenmesi uzun yıllar
sürebilecektir. Bu da şehrin yeniden inşa edilmesinin ve her türlü ekonomik faaliyetin önünde bir
engel olarak yer almaya devam edecektir. Dolayısıyla tüm canlıların hayatını tehdit eden mayınların
yerini gösterecek haritaların Ermenistan tarafından en kısa sürede Azerbaycan’a verilmesi önem arz
etmektedir. Bir diğer önemli husus da yıllarca Ermenistan’ın işgali altında kalan toprakların
Azerbaycan’ın kültürel ve tarihi mirası için büyük öneme sahip olmasıdır. Ancak maalesef tarihi ve
kültürel öneme sahip saraylar, türbeler, camiiler, müzeler işgal döneminde saldırı veya bakımsızlık
nedenleriyle oldukça zarar görmüş, müzelerin için boşaltılmıştır. Hatta camilerin ve türbelerin
içinde hayvan beslenecek, camiyi ateşe verecek kadar kötü muamele yapılmıştır. Ayrıca evlerini
terk etmek zorunda kalan halkın mülkleri de yıkılmış, evlerin içleri boşaltılmıştır. Bu süreçte doğal
çevre de oldukça zarar görmüştür.
Özel rapor ile Ermenistan’ın işgal ettiği Azerbaycan topraklarında sebebiyet verdiği insan hakları
ihlallerin ortaya konması ve Ermenistan tarafından mayın haritalarının ivedilikle Azerbaycan’a
vermesi için teşvik edilmesi hedeflenmektedir.

2-KİŞİ HAKLARININ KORUNMASI VE İDARENİN İŞLEYİŞİNE SAĞLANAN KATKI

Kamu Denetçiliği Kurumu, anayasal bir kurum olarak idarenin işleyişine ilişkin şikayetleri
incelemektedir. Bu inceleme-araştırma, Anayasa ve kanunların çizdiği çerçevede idarenin tüm
işlem, eylem, tutum ve davranışlarına yöneliktir. Hukuk, hakkaniyet, insan hakları ve iyi yönetim
ilkeleri yönünden yapılan değerlendirmelerle bir taraftan hukuk devleti ilkesinin gerektirdiği