Page 35 - KDK AZERBAYCAN RAPORU

Azerbaycan-Ermenistan Savaşında Ermenistan Silahlı
34 Kuvvetleri Tarafından Gerçekleştirilen İnsan Hakları İhllallerine İlişkin Rapor

6. İnsan Hakları Açısından

Çatışmaların Değerlendirilmesi

Devletler arasındaki ilişkileri uluslararası hukuk düzenlemektedir. Temel hukuk
ilkeleri, uluslararası sözleşmeler ve uluslararası mahkeme kararlarının temel alındığı
uluslararası hukukun yanı sıra savaş esnasında masum insanların korunabilmesi
amacıyla “insancıl hukuk” kavramı gelişmiştir. İnsancıl hukuk, her türlü silahlı
çatışma ve benzeri sıcak gerginlik ortamında, söz konusu çatışma veya savaşa taraf
8
olmayan, sivil insanların korunmasını amaçlamaktadır.
1949 Cenevre Sözleşmeleri ve bunlara Ek 1977 tarihli Protokoller, İnsancıl

Hukukun temel belgelerini oluşturmaktadır.
1949 Cenevre Sözleşmelerine Ek Uluslararası Çatışmaların Mağdurlarının

Korunmasına İlişkin 1. Protokol’ün:

§ 35’inci Maddesinde;

“1. Herhangi bir silahlı çatışmada, çatışmanın taraflarının savaş yöntemleri
veya savaş araçları seçme hakkı sınırsız değildir.

2. Gereğinden ağır yaralanmaya veya gereksiz acı çekilmesine yol açar nitelikte
silah, mermi, malzeme ile savaş yöntemlerinin kullanılması yasaktır.

3. Doğal çevreye, geniş alanda etkili, kalıcı ve ciddi hasar vermesi amaçlanan,
ya da vereceği tahmin edilen savaş yöntemlerini ve araçlarını kullanmak
yasaktır.”

§ 48’inci Maddesinde;

“Sivil halkın ve sivil nitelikte mallarına saygı görmesini ve korunmasını
sağlamak için, çatışmanın Taraflar daima, sivil halk ile muharipleri, sivil
mallar ile askeri hedefleri birbirinden ayırt etmeli ve buna uygun olarak
operasyonlarını sadece askerî hedeflere yöneltmelidirler.”

8 Çeçen A., “İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk”, https://journal.yasar.edu.tr/wp-content/
uploads/2014/01/22-An%C4%B1l-%C3%87E%C3%87EN.pdf , sf.822,823