Page 39 - KDK AZERBAYCAN RAPORU

Azerbaycan-Ermenistan Savaşında Ermenistan Silahlı
38 Kuvvetleri Tarafından Gerçekleştirilen İnsan Hakları İhllallerine İlişkin Rapor

70’ten fazla sivilinde yaralanmasına neden olan saldırıda kullanılması yasak olan
misket bombası ile en az bir başka tür uzun menzilli roketin kullanıldığını teyit

9
etmiştir . Örgüt tarafından yapılan açıklamada, uluslararası ve yerel gazeteciler
ile bölge sakinleri tarafından çekilen misket bombası kalıntılarının fotoğraflarını
inceledikleri, silahlardan ikisinin bir Smerch misket bombası roketi ve bir Smerch
paraşüt geciktirmeli yüksek patlayıcı parçalanma roketi olarak tanımlandığı,
Ermenistan güçlerinin Smerch çok namlulu roketatarlara sahipken, Yukarı
Karabağ güçlerinde bu silahların bulunmadığı, dolayısıyla saldırıyı Ermenistan
silahlı kuvvetlerinin gerçekleştirdiğinin veya Yukarı Karabağ güçlerine söz konusu
mühimmatı sağladığının muhtemel olduğu belirtilmiştir. Aynı açıklamada
Berde’nin 40.000 nüfusa sahip olduğu, olaya şahit olan yabancı bir gazetecinin
saldırının günün ortasında gerçekleştiğini ve herkesin hazırlıksız yakalandığını,
saldırı öncesinde veya sırasında yolda yoğun asker veya askeri aracın varlığını
görmediğini ifade ettiği, saldırılardan birinin şehrin en büyük tam teşekküllü
hastanesi olan Berde Merkez Hastanesi’ne 100 metreden daha yakında

gerçekleştiği, bölgede askeri bir nesne bulunsaydı bile, misket bombalarının ayrım
gözetmeyen etkileri göz önüne alındığında, savaş kurallarına göre sivil yerleşim
alanlarında kullanılmalarının yasak olduğu da ifade edilmiştir.

Uluslararası Af Örgütü de aynı şekilde uzmanlarının 28 Ekim 2020 günü Berde’ye
yapılan saldırıda Ermenistan güçleri tarafından Rus yapımı 9M55 Smerch
roketlerinden 9N235 misket bombası atıldığını teyit ettiklerini belirtmişlerdir.
10
Sivillerin korunmasını, silahlı çatışmanın yol açtığı acıları sınırlamaya çalışan
uluslararası insancıl hukuk, silah seçimine ilişkin temel ilke ve kurallara sahip
olup, belirli silahların kullanılmasını yasaklamaktadır. Yetkisi 1949 tarihli
Cenevre Sözleşmelerinde tanımlanmış bağımsız ve tarafsız bir insani kuruluş
olan Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) belli silahların kullanılmasına
ilişkin düzenlemelerin geliştirilmesinde lider rol oynamaktadır. ICRC tarafından
“Uluslararası Örfi İnsancıl Hukuk” konulu çalışma yapılmış olup, 161 maddeden
oluşan Uluslararası Örfi İnsancıl Hukuk Kurallarının Listesi hazırlamıştır. 71.
Kurala göre “Doğaları gereği ayrım gözetmeyen silahların kullanımı yasaktır.”

9 https://www.hrw.org/news/2020/10/30/armenia-cluster-munitions-kill-civilians-azerbaijan
10 https://www.amnesty.org/en/latest/news/2020/10/armenia-azerbaijan-first-confirmed-use-of-
cluster-munitions-by-armenia-cruel-and-reckless/