Page 38 - KDK AZERBAYCAN RAPORU
P. 38
Azerbaycan-Ermenistan Savaşında Ermenistan Silahlı
Kuvvetleri Tarafından Gerçekleştirilen İnsan Hakları İhllallerine İlişkin Rapor 37
Azerbaycan’ın Gence ve Mingeçevir şehirlerine gerçekleştirilen ziyaret neticesinde
Ermenistan silahlı kuvvetlerinin çatışmanın gerçekleştiği cephe hattının dışına
çıkarak söz konusu hatta oldukça uzakta bulunan ve sivillerin yerleşim birimleri
olan şehirleri de hedef aldığı, çok sayıda mesken olarak kullanılan binanın roket
saldırıları nedeniyle yıkılarak enkaza döndüğü, enkaz altında aralarında çocukların
da yer aldığı sivillerin kaldığı, roketlerin okulların, hastanelerin, kamu binalarının
yakınına düştüğü, tarihi eserlerde de tahribatlar yarattığı, saldırılarda çok sayıda
sivilin yaralandığı ve hayatlarını kaybettikleri bizzat yerinde gözlemlenmiş/tespit
edilmiştir. Taraflar arasında 3 defa “insancıl ateşkes” yapılmasına karar verilmesine
rağmen, kararın üzerinden 24 saat bile geçmeden Ermenistan tarafınca sivillere
yönelik gerçekleştirilen saldırıların devam etmesi kayıpların artmasına neden
olmuştur. Bu çerçevede 12’si çocuk (biri 1 yaşında bebek), 27’si kadın olmak üzere
94 sivil hayatını kaybetmiş; 414 sivil yaralanmıştır.
Sivil halkın hedef alınarak öldürülmesi öncelikle tüm hakların en temeli olan,
savaş zamanında ve ulusun varlığını tehdit eden diğer olağan üstü durumlarda bile
ihlal edilemeyecek olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2’nci maddesinde
düzenlenen “Yaşam Hakkı”nın ihlalidir. Zira söz konusu maddede “Herkesin
yaşam hakkı yasanın koruması altındadır. Yasanın ölüm cezası ile cezalandırdığı bir
suçtan dolayı hakkında mahkemece hükmedilen bu cezanın yerine getirilmesi dışında
hiç kimse kasten öldürülemez.” hususu düzenlenmiştir. Diğer taraftan Birleşmiş
Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 6’ncı maddesinde çocuğun
yaşam ve gelişme hakkı düzenlenmiş olup, buna göre “Taraf Devletler, her
çocuğun temel yaşama hakkına sahip olduğunu kabul eder; çocuğun hayatta kalması
ve gelişmesi için mümkün olan azami çabayı gösterirler”. Oysaki Ermenistan silahlı
kuvvetleri sivillerin yaşam alanlarını hedef alarak biri daha 1 yaşında bebek olan
12 çocuğun hayatını kaybetmesine neden olmuş ve dolayısıyla çocukların yaşam
hakkını ihlal etmiştir. Ayrıca hedefler arasında okulların da yer alması, hem
çocukların yaşam hakkını açıkça büyük riske atmakta hem de çocukları okula
gitmelerini engelleyerek eğitim haklarını da ihlal etmektedir.
İnsan Hakları İzleme Örgütü de Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından Berde
şehrine 28 Ekim 2020 tarihinde yapılan ve en az 21 sivilin hayatını kaybetmesine,
