Page 224 - Mücadele Raporu v15 SON

Kamu Denetçiliği Kurumu

33. Bununla birlikte, olağanüstü koşulların gündeme geldiği zamanlarda, temel hizmetBununla birlikte, olağanüstü koşulların gündeme geldiği zamanlarda, temel hizmet
33.
alanlarının dışındaki kimi faaliyet sahalarının da kamusal katkıyla desteklenmesi
alanlarının dışındaki kimi faaliyet sahalarının da kamusal katkıyla desteklenmesi
gerekmektedir. Zira olağan dönemde kamusal etkinin sınırlı olduğu ve devletin varlığının
gerekmektedir. Zira olağan dönemde kamusal etkinin sınırlı olduğu ve devletin varlığının
düzenleme-denetleme işleviyle görüldüğü bu gibi alanlarda, asıl aktör konumundaki özel hukuk
düzenleme-denetleme işleviyle görüldüğü bu gibi alanlarda, asıl aktör konumundaki özel hukuk
süjelerinin toplumsal taleplere yeterince cevap veremeyeceği ve toplum yararını istendiği kadar
süjelerinin toplumsal taleplere yeterince cevap veremeyeceği ve toplum yararını istendiği kadar
karşılayamayacağı açıktır. İşte bu noktada, kamusal yaklaşımın devreye girmesi ve devletin
karşılayamayacağı açıktır. İşte bu noktada, kamusal yaklaşımın devreye girmesi ve devletin
doğrudan faaliyette bulunmadığı sahalarda inisiyatif üstlenerek bireylerin ihtiyaçlarını
doğrudan faaliyette bulunmadığı sahalarda inisiyatif üstlenerek bireylerin ihtiyaçlarını
gidermesi beklenmektedir.
gidermesi beklenmektedir.
34. Ekonomik kriz dönemleri de devletin anılan şekilde iktisadi hayata doğrudan etki ettiği
34. Ekonomik kriz dönemleri de devletin anılan şekilde iktisadi hayata doğrudan etki ettiği
zamanlar olması açısından dikkat çekicidir. Bir taraftan toplumun geneline sirayet eden
zamanlar olması açısından dikkat çekicidir. Bir taraftan toplumun geneline sirayet eden
istihdam açığı, işsizlik, enflasyon vb. sorunlara sebep olması, bir taraftan da makro ekonomik
istihdam açığı, işsizlik, enflasyon vb. sorunlara sebep olması, bir taraftan da makro ekonomik
dengeler ile mali disiplin bakımından doğurduğu sıkıntılar nedeniyle ekonomik krizlerin, devlet
dengeler ile mali disiplin bakımından doğurduğu sıkıntılar nedeniyle ekonomik krizlerin, devlet
örgütlenmesine yüklediği vazifeler oldukça fazladır. Özellikle vatandaşların ve işletmelerin
örgütlenmesine yüklediği vazifeler oldukça fazladır. Özellikle vatandaşların ve işletmelerin
ekonomik şartlarında yaşanan olumsuzlukların piyasa şartlarında karşılanamayacak oluşu,
ekonomik şartlarında yaşanan olumsuzlukların piyasa şartlarında karşılanamayacak oluşu,
devletin çeşitli enstrümanlar marifetiyle ekonomik hayata müdahalesini kaçınılmaz
devletin çeşitli enstrümanlar marifetiyle ekonomik hayata müdahalesini kaçınılmaz
kılmaktadır. Genellikle teşvik paketleri, vergi yükümlülüklerinin ertelenmesi veya kaldırılması,
kılmaktadır. Genellikle teşvik paketleri, vergi yükümlülüklerinin ertelenmesi veya kaldırılması,
bazı ürünlere yüksek bedelle alım garantisi verilmesi, nakdi yardım veya kredi imkânlarının
bazı ürünlere yüksek bedelle alım garantisi verilmesi, nakdi yardım veya kredi imkânlarının
sağlanması şeklinde ortaya çıkan bu müdahale, aslında piyasa koşullarının düzelmesi ve ve
sağlanması şeklinde ortaya çıkan bu müdahale, aslında piyasa koşullarının düzelmesi
bireylerin hem asgari geçim şartlarının korunması hem de devlete olan güvenlerini
bireylerin hem asgari geçim şartlarının korunması hem de devlete olan güvenlerini
pekiştirmesini sağlayıcı mahiyettedir. Ayrıca sosyal yardımlar marifetiyle sağlanmaya çalışılan
pekiştirmesini sağlayıcı mahiyettedir. Ayrıca sosyal yardımlar marifetiyle sağlanmaya çalışılan
toplumsal denge, kriz anlarında tek başına yetmeyebilmektedir. Böyle bir aşamada, olağan
toplumsal denge, kriz anlarında tek başına yetmeyebilmektedir. Böyle bir aşamada, olağan
dönemde sosyal yardım talep etmeyenlerin dahi ekonomik imkânlarının kötüye gidebildiği ve
dönemde sosyal yardım talep etmeyenlerin dahi ekonomik imkânlarının kötüye gidebildiği ve
piyasada durgunluğa varan bir sürecin başlayabileceği göz ardı edilmemelidir. Dolayısıyla
piyasada durgunluğa varan bir sürecin başlayabileceği göz ardı edilmemelidir. Dolayısıyla
ekonomide yaşanan olumsuzlukların toplumun her kesimini, en çok da dar gelirli ve yoksul
ekonomide yaşanan olumsuzlukların toplumun her kesimini, en çok da dar gelirli ve yoksul
kesimlerini etkilediği düşünüldüğünde, kamusal katkının hayati düzeyde önem taşıdığı
kesimlerini etkilediği düşünüldüğünde, kamusal katkının hayati düzeyde önem taşıdığı
görülebilecektir.
görülebilecektir.
35. Bu noktada, Anayasanın 2 nci maddesinde açıkça Devletin nitelikleri arasında sayılmış olan
35. Bu noktada, Anayasanın 2 nci maddesinde açıkça Devletin nitelikleri arasında sayılmış olan
sosyal devlet ilkesi ele alınmalıdır. Toplumun tüm üyelerinin Anayasa ile belirlenmiş olan
sosyal devlet ilkesi ele alınmalıdır. Toplumun tüm üyelerinin Anayasa ile belirlenmiş olan
Devlet edimlerine muhtaç olduğu göz önüne alındığında ve sosyal devlet ilkesinin genel
Devlet edimlerine muhtaç olduğu göz önüne alındığında ve sosyal devlet ilkesinin genel
itibariyle bahse konu bu edimlerin Devlet tarafından “insan onuruna yakışır bir yaşamı güvence
itibariyle bahse konu bu edimlerin Devlet tarafından “insan onuruna yakışır bir yaşamı güvence
altına almak için” yerine getirilmesi olarak anlaşılması karşısında; Devletin toplumun
altına almak için” yerine getirilmesi olarak anlaşılması karşısında; Devletin toplumun
ihtiyaçlarına ve ekonomik gereklere cevap vermesinin beklenmesi tabiidir.
ihtiyaçlarına ve ekonomik gereklere cevap vermesinin beklenmesi tabiidir.
36.
36. Anayasa Mahkemesi, söz konusu ilkeye yönelik olarak 14/05/2015 tarihli ve 2014/177 E.,Anayasa Mahkemesi, söz konusu ilkeye yönelik olarak 14/05/2015 tarihli ve 2014/177 E.,
2015/49 K. sayılı kararında, “…sosyal hukuk devleti, insan haklarına dayanan, kişilerin huzur,K. sayılı kararında, “…sosyal hukuk devleti, insan haklarına dayanan, kişilerin huzur,
2015/49
refah ve mutluluk içinde yaşamalarını güvence altına alan, kişi hak ve özgürlükleriyle kamufah ve mutluluk içinde yaşamalarını güvence altına alan, kişi hak ve özgürlükleriyle kamu
re
y yararı arasında adil bir denge kurabilen, çalışma hayatını geliştirmek ve ekonomik önlemlerararı arasında adil bir denge kurabilen, çalışma hayatını geliştirmek ve ekonomik önlemler
alara
alarak çalışanlarını koruyan, onların insan onuruna uygun hayat sürdürmelerini sağlayan,k çalışanlarını koruyan, onların insan onuruna uygun hayat sürdürmelerini sağlayan,
mill
milli gelirin adalete uygun biçimde dağıtılması için gereken önlemleri alan, sosyal güvenliki gelirin adalete uygun biçimde dağıtılması için gereken önlemleri alan, sosyal güvenlik
hak
hakkını yaşama geçirebilen, sosyal adaleti ve toplumsal dengeleri gözeten devlettir. Çağdaşkını yaşama geçirebilen, sosyal adaleti ve toplumsal dengeleri gözeten devlettir. Çağdaş
devlet anlayışı sosyal hukuk devletinin tüm kurum ve kurallarıyla Anayasa’nın özüne ve ruhunavlet anlayışı sosyal hukuk devletinin tüm kurum ve kurallarıyla Anayasa’nın özüne ve ruhuna
de
uygun biçimde kurularak işletilmesini, bu yolla bireylerin refah, huzur ve mutluluğunungun biçimde kurularak işletilmesini, bu yolla bireylerin refah, huzur ve mutluluğunun
uy
sağlanmasını gerekli kılar” değerlendirmelerinde bulunmuştur. Gerçekten de bu ilke,anmasını gerekli kılar” değerlendirmelerinde bulunmuştur. Gerçekten de bu ilke,
sağl
vatandaşlara “en geniş anlamda yaşam güvencesi” sağlanmasını gerektirmektedir.
vatandaşlara “en geniş anlamda yaşam güvencesi” sağlanmasını gerektirmektedir.
37. Başvurulara konu sürecin bu bağlamda değerlendirilmesi neticesinde, COVID-19
37. Başvurulara konu sürecin bu bağlamda değerlendirilmesi neticesinde, COVID-19
pa
pandemisinin tüm dünya gibi ülkemizi de etkilediği; söz konusu tesirin en hafif şekildendemisinin tüm dünya gibi ülkemizi de etkilediği; söz konusu tesirin en hafif şekilde
A Adres : Kavaklıdere Mah. Zeytindalı Caddesi No:4 Çankaya/ANKARAdres : Kavaklıdere Mah. Zeytindalı Caddesi No:4 Çankaya/ANKARA
T
Telefon : 0 (312) 465 22 00 Faks : 0 (312) 465 22 65elefon : 0 (312) 465 22 00 Faks : 0 (312) 465 22 65
e
e-Posta : iletisim@ombudsman.gov.tr İnternet Adresi : www.ombudsman.gov.tr-Posta : iletisim@ombudsman.gov.tr İnternet Adresi : www.ombudsman.gov.tr
5 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu'na uygun olarak Güvenli Elektronik İmza ile üretilmiştir.Evrak teyidi 070 sayılı Elektronik İmza Kanunu'na uygun olarak Güvenli Elektronik İmza ile üretilmiştir.Evrak teyidi
https://sikayet.ombudsman.gov.tr/sorgula/ adresinden bb1d-fe3e-1fb7 kodu ile yapılabilir.ttps://sikayet.ombudsman.gov.tr/sorgula/ adresinden bb1d-fe3e-1fb7 kodu ile yapılabilir.
h
9 9 / 11/ 11
224