Page 19 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik

CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ

ve insan hakları ve hukukun üstünlüğü esasları- lar, hukukun temel ilkesi ama maalesef çok ke-
na dayanır. sif bir şekilde, bir kampanya yürüttüler ve bize,
sizin için iyi değil bu değişiklik” dediler. Garip,
Hukuk devleti ilkesinin en önemli gereği, idare-
ne kadar seviyorlar bizi, bizim içi iyiyi istiyorlar,
nin yapmış olduğu işlem ve eylemlerin hukuka “aman bundan vazgeçmeyin!” öbür türlü mikser
uygunluk yönünden çeşitli denetimlere tabi ol-
görevini nasıl yerine getireceğiz? Niye karışıyor-
masıdır.
sunuz? Siz kendi iç işlerine karıştırmıyorsunuz,
Yargı denetimi ile beraber, idari, siyasal ve Om- buraya niye karışıyorsunuz? Bu da câlib-i dikkat
budsman denetimi ile de idari işlem ve eylemle- bir tablo ortaya koydu; Türkiye’nin güçlenmesini
rin hukuka uygunluğu denetlenir. Günümüzde istemeyen bir dış dünya var. Tabii bunun yanın-
yargı dışı denetim yolları da en az yargı denetimi da Türkiye’nin güçlü olmasını isteyen ve onun
kadar etkin ve önemlidir. Yargı denetimi ile idari önderliğinde güzel noktalara ulaşmak isteyen bir
işlem ve eylemlerinin sadece hukuka uygunluğu dünya da var. Buna biz “gönül coğrafyamız” di-
denetlenirken; yargı dışı denetim yolları ile ida- yoruz.
ri işlem ve eylemlerin sadece hukuka uygunluğu
15 Temmuz darbesi, hain darbesi, bir zavallı
değil, aynı zamanda yerindeliği ve hakkaniyeti mensubun dünya tarafından kullanılması neti-
denetlenir. Yargı denetimi belli usul kuralları-
cesindeki o darbe teşebbüsünde, çok üzülen ve
na bağlanmıştır, oysa yargı dışı denetim yolları, hemen bize geçmiş olsuna gelenler oldu fakat
çoğu kez bir başvuruya gerek olmaksızın kendi-
bu anayasa konusunda ve diğer konularda bize
liğinden harekete geçerler ve daha basit usullere akıl öğretmek isteyenler en tez bir ay sonra geldi-
tabi tutulmuşlardır.
ler. “Gönül coğrafyamız”dan mesela Azerbaycan,
Başlangıçta da dediğim gibi, yasama ile yürütme Karadeniz Ekonomik İşbirliği Asamblesi Genel
ayrışması önemlidir, parlamento yasama ve de- Sekreteri Prof. Asaf Hacıyev geldi, başkanlık oda-
netleme görevlerine yoğunlaşırken, yasamadan sındaki bayrağa diz çöktü, üç defa öptü ve döndü
ayrılan yürütme ülkeyi istikrarlı ve güçlü bir şe- bana, “Siz bizi kurtardınız, bizi!” dedi. Bu sözü
kilde yönetir. Ümit ediyorum ki Türkiye’nin si- Gürcistan söyledi, Saray Bosna söyledi, öyle bir
yasi ve sosyal istikrarı güçlenecektir, ekonomik hadise ile karşılaştık ki, topyekûn coğrafyamız ve
kalkınması ve refahı artacaktır, uzlaşma kültürü çevremiz perişan hale gelecekti ama bu milletin
yerleşecektir. bütünlüğü ve birliği ve şuuru ile aşıldı, bütün si-
yasi partiler, meclisteki partiler, 4 parti var grubu
Bu yeni anayasa değişikliği ile ve bu sistemle
olan 4’ü de ortak deklarasyon yayınladılar, imza
egemenlik doğrudan doğruya millet tarafından altına aldılar, demokrasiden yana olduklarını ve
kullanılacaktır. Burada garip bir olaylar zinciri
darbelere karşı olduklarını imza ettiler, deklare
gelişti, hepimizin gözü önünde oldu, batı ülke- ettiler.
lerinde Türkiye’de yeni bir sistemin, böylesi bir
sistemin gelmesinin aleyhinde çalışmalar yapıldı. Şu anda Erkan Bey burada; Milliyetçi Hareket
Devletler diğer bir devletin iç işlerine karışamaz- Partisi Grup Başkanvekili. O gece biz meclisi aç-

ÇALIŞTAY RAPORU 2017 17