Page 14 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik

CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ

Denetçiliği Kurumu şikâyet alıp, idare ile ilgili savaşında yenilip, Osmanlı’ya sığınmasından
denetimlerine başlamıştır. Gerek Anayasadaki sonra, İsveç’te yolsuzluğun, rüşvetin, kötü ida-
düzenlemeye bakıldığında, idarenin işleyişi ile renin ortaya çıkması ile birlikte acaba “Osmanlı
ilgili şikâyetleri incelemek üzere kurulduğu söy- Devleti bu gibi sorunları nasıl çözüyor?” diye
leniyor, yine 6328 sayılı kanunun 1. maddesin- araştırıp, hassaten de Dîvân-ı Hümayun’u esas
de, kamu hizmetlerinin işlemesinde bağımsız alarak ortaya çıkardığı “Emirname” ile kurul-
ve etkin bir şikâyet mekanizması oluşturmak muş, ardından, özellikle II. Dünya Savaşından
sureti ile idarenin her türlü eylem ve işlemleri sonra Avrupa’da insan hakları ve iyi yönetimle
ile tutum ve davranışlarını insan haklarına da- ilgili çalışmalarda, bütün Avrupa’da ve dünyada
yalı adalet anlayışı içerisinde, hukuka ve hakka- yaygınlaşmıştır. Türkiye “Avrupa Birliği Mük-
niyete uygunluk açısından araştırır, inceler ve tesebatına Uyum” programında 2012 yılında
tavsiye kararı verir deniyor. bunu yasalaştırmış yani değerli arkadaşlarım,
kıymetli katılımcılar, biz kendi medeniyetimi-
Bu kanun metnini şunun için okudum; belki di- zin mahsulü olan bir kurumu 300 yıl önce kay-
ğer denetim kurumlarından farklı olarak, Kamu
betmişiz, 300 yıl sonra yeniden bulmuşuz.
Denetçiliği Kurumuna tanınan bir ayrıcalık
oluşmuş, bu da hakkaniyet denetimi. Bunun Sayın Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanım,
sınırları iyi çizilmezse bazen idarenin işlerine özellikle tabii Kamu Denetçiliği Kurumunun
müdahale edip, bu yerindelik yönetimine bile diğer kurumlardan farklı tarafları var. Bir defa,
dönüşebiliyor. Biz kurum olarak bu konuda çok denetçiler Türkiye Büyük Millet Meclisi tara-
dikkatli ve titiz davranıyoruz. fından seçiliyor. Bu önemli bir güvence, önemli
bir teminat, ayrıca 4 yıllığına seçiliyor. İdari ve
Kamu Denetçiliği Kurumu olarak, “İnsanların
mali açıdan özerkliği var, kararlarını verirken
en hayırlısı insanlara en fazla faydası dokunan-
herhangi bir kişi veya kurum, tıpkı hâkimlerin
dır.” inancı ile hareket ediyoruz ve yine, “İnsanı teminatında olduğu gibi emir veremez, talimat
yaşat ki devlet yaşasın.” ilkesini prensip edinmiş veremez, tavsiyede ve telkinde bulunamaz.
olarak hareket ediyoruz.
İşte idarenin eylem ve işlemleri incelenirken
Kamu Denetçiliği Kurumu, kamunun diğer ku- bize bu çok büyük kolaylık ve rahatlık sağlıyor.
rumlarına göre yeni bir kurum ama emek ve- Biz bir bakıma vatandaşın avukatlığını yapıyo-
renlere, anayasaya konulmasında, yasasının çık- ruz, vatandaşın bize ulaşması çok kolay, her
masında veya bugüne gelmesinde emeği geçen
türlü yoldan ulaşabiliyor, elektronik ortamda,
bütün arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.
mektupla, faksla, kaymakamlıklarla, valilikler-
Kökleri itibari ile hepimizin bildiği gibi, aslın- le bu vatandaş açısından güzel bir şey, para al-
da bizim medeniyetimizin ürünü, Selçuklu da, mıyoruz, pul almıyoruz bu da yine bir kolaylık.
Osmanlı da hatta Abbasiler döneminde ve Pey- Diğer önemli bir kolaylık; özellikle bize müraca-
gamber Efendimiz döneminde benzer kurumlar attan itibaren, yasa gereği altı ay içerisinde ka-
oluşmuştur. Özellikle Ombudsmanlığın ortaya rarlarımızı veriyoruz, kararları vermeden önce
çıkışı, İsveç Kralı XII. Şarl’ın 1709’da Ruslarla de dostane çözüm arıyoruz, bir bakıma idare ile

12 2017 ÇALIŞTAY RAPORU