Page 366 - egitim-ve-ogretim-hakki-1

temellere dayandırılmıştır. Bu bağlamda eğitimde genellik ve eşitlik
ilkesine göre; her yurttaş, hiçbir ayırım gözetilmeksizin öğrenim ve
eğitim hakkına sahiptir. Eğitimde, hiçbir kişiye, aileye veya zümreye
ayrıcalık tanınamaz. Fırsat ve olanak eşitliği ilkesine göre ise toplum
bireylerine, eğitim görmede fırsat ve olanak eşitliği sağlanır.
Eğitimde eşitsizlik ve yetersizliğe neden olan pek çok etmen var-
dır. Bu etmenler ekonomik, coğrafi, toplumsal olabileceği gibi eğitim
sisteminin kendisinden kaynaklanan bir eşitsizlik de olabilir. Örneğin
nüfus yoğunluğunun Avrupa ülkelerine nazaran oldukça fazla olduğu
ülkemizde eğitime olan talebin tam olarak karşılanamaması sonucu
yapılan sınavlar bu açıdan kritik bir öneme sahiptir. Dolayısıyla eği-
timde fırsat eşitliğinin sadece eğitim alma hakkını değil fakat bu eği-
tim boyunca eğitim basamakları arasında yapılacak değerlendirmeler-
de objektifliği de içermesi, gerektiği düşünülmektedir. Bu bağlamda
da, söz konusu hesaplama yönteminden kaynaklanan adaletsizliğin
ulusal eğitim mevzuatımızla garanti altına alınan fırsat eşitliği ilkesi-
ne ve hakkaniyete aykırı olduğu düşünülmektedir.
38. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Altınay Türkiye Kararında,
başvuranın düz liseler ve meslek lisesi mezunlarının not ortalamasına
farklı kat sayıların uygulanması nedeniyle, Sözleşme ‘nin 1 No.lu Ek Pro-
tokolü ‘nün 2. maddesinin ihlal edilip edilmediğine ilişkin söz konusu
ihtilaflı ayrımcı muamelenin orantılı olup olmadığı noktasında yaptığı
değerlendirmede öncelikle meslek lisesi mezunlarının düz lise mezu-
nu adaylarla birlikte yüksek öğrenim görmek amacıyla uygulanan ÖSS
‘de, eşit bir biçimde rekabet ettiklerini ve adayların sınav sonuçlarının aynı
şekilde değerlendirildiğini ardından, meslek lisesi mezunlarının lise not
ortalamalarına normal lise mezunlarına uygulanandan daha düşük bir
katsayı uygulandığını tespit etmiş ve buradan yola çıkarak ihtilaflı mu-
amele ayrımcılığının, meslek liseleriyle düz liseler arasında ayrım içer-
diği sürece, yüksek öğrenimdeki eğitim seviyesini iyileştirmeye dayalı
amaçla makul bir orantı sağladığı kanaatine varmış ve Sözleşme ‘nin

14. maddesiyle birlikte Sözleşme ‘nin 1 No.lu Ek Protokolü ‘nün 2.
maddesinin ihlal edilmediğine karar verse de diğer yönden, Yüksek
öğrenime giriş kurallarına getirilen değişikliklerin başvuran için ön-
görülebilir olmamasına ve başvuranın durumuna uygulanabilir tela-
fi edici tüm tedbirlerin alınmamasına ilişkin olarak varılan sonuçlar

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 361