Page 92 - egitim-ve-ogretim-hakki-1

Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşmeye (Avrupa İnsan Hakla-
rı Sözleşmesi) Ek Protokolünün “Eğitim Hakkı” başlıklı 2. Maddesine
göre de “hiç kimse eğitim hakkından yoksun bırakılamaz.” Buna para-
lel T. C. Anayasasının “Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi” başlıklı 42.
maddesi “kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz”
hükmünü içermektedir.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Ek Protokolünün 2. madde-
sindeki “hiç kimse eğitim hakkından yoksun bırakılamaz” şeklindeki
olumsuz ifadesine rağmen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin görü-
şüne göre devletlerin söz konusu hakkı güvence altına almak için po-
zitif yükümlülüğü dışarıda bırakılmamaktadır. Böylece eğitim hakkı,
devlet tarafından sağlanması gereken eğitim kurumlarına giriş hakkı-
nın güvence altına alınmasını da kapsar. 1

Her iki sınava girme hakkı kazanmış adayların, aynı gün ve saatte
sınav yapılması sebebiyle sınavlardan birine girerek diğer sınava girme
hakkından dolayısıyla da bu programa ilişkin eğitim hakkından vaz-
geçmeleri yönünde bir seçime maruz bırakılmaları Anayasamızın 42.
Maddesinde hem bir hak hem de bir ödev olarak düzenlenen eğitim ve
öğretim hakkının ihlali olduğu gibi, BM İnsan Hakları Evrensel Beyan-
namesinin yukarıda anılan 26. maddesi ile Avrupa Konseyi’nin İnsan
Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşmeye Ek
Protokolü’nün’ eğitim başlıklı’ 2. Maddesinin de ihlalidir.

Şikâyetçi anılan sınavlarda başarılı olursa tercihi doğrultusunda
belli bir eğitime devam etme hakkını kazanacak ve geleceği farklı şe-
killenecektir. Sınavlardan birine girememesi durumunda, şikayetçinin
giremediği sınavla ilgili gelecek eğitim-öğretim yılında eğitim hakkın-
dan yararlanma olanağı kalmayacaktır. Nitekim farklı tarihlerde yapı-
lacak olması halinde iki sınava da giren adayın birinde başarılı olama-
mışken diğerini kazanma ihtimali de her zaman mümkündür.
Dolayısıyla şikâyetçinin girmek istediği iki sınavın çakışma durumu
yukarıda sayılan mevzuat hükümleri ile çelişmektedir. Temel ilke ola-
rak belirlenen yükseköğretim kurumlarına giriş ve sınavlarda adaylara
fırsat eşitliği, şikâyetçi ...’ye sağlanmamıştır. Bir kamu hizmeti olan
yükseköğretime giriş sınavlarından DGS ve Mühendislik Tamamlama

1 "Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi Kapsamında Pozitif Yükümlülükler”, Avrupa İnsan Hakları El
Kitapları, No: 7, 1. Baskı 2008

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 87