Page 190 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

Üçüncü olarak, denizde durduramadıkları, adalara çıkabilen mülteci ve göçmenleri darp ederek de-
ğerli eşyalarını zorla alıp belirli bir yerde topladığı,

Toplama bölgelerinde bulunan mülteci ve göçmenler yeterli sayıya ulaştıktan sonra Yunanistan sahil
güvenliğine ait botlarla Türk kara suları sınırına getirilip hurda durumundaki can sallarına bindirerek
bazen de Türkiye’ye ait üzerinde yaşam olmayan ada ve adacıklara bırakıldıkları,

Adalara ulaşan mülteci ve göçmenleri millerce öteye taşıyarak belirli alanlarda biriktirdikten sonra,
kendi sahil güvenlik unsurlarıyla Türk kara suları sınırına getirip burada hiçbir deniz vasıtası olmaksızın
hatta elleri kelepçeli olarak denize attığı görülmektedir.

Deniz yoluyla geçişlerde yapılan müdahalelerde mülteci ve göçmenlere ait lastik botların patlatıldı-
ğı, motorlarının söküldüğü, darp edildiği, bazen elleri arkadan kelepçeli olarak, bazen de can
yeleği giydirilmeden doğrudan denize atıldığı ve hatta üzerlerine ateş açıldığına ilişkin insanlık
dışı muamelelere ait görüntüler, video kayıtları ve tanık tutanakları ile tespit edilmiştir.
2021 yılında Yunanistan unsurları tarafından 14 olayda, 2022 yılında ise 7 olayda toplam 78
düzensiz göçmenin doğrudan denize atıldığı, bu olaylar neticesinde ise 9 düzensiz göçmenin
boğularak vefat ettiği, denizdeki toplam vefat sayısının ise 11 olduğu kayıtlara geçmiştir. 4

Geri itmeye maruz bırakılan göçmenler ifadelerinde; Yunanistan topraklarına vardıktan sonra elverişsiz
ortamlarda barındırıldıklarını ve sadece su ihtiyaçlarının karşılandığını, yemek için kendilerine bayat ek-
mek verildiğini, ada içerisinde kelepçeli biçimde bekletildiklerini ve kötü muamele gördüklerini, maddi
değeri olmayan eşyalarının ve belgelerinin alınarak çöpe atıldığını, telefonlarının, değerli eşyalarının ve
paralarının ise Yunan yetkililerce alınarak geri verilmediğini, çocuk, kadın, yaşlı ayırt etmeden darp edil-
diklerini, Türk kara sularına bırakılırken hayatlarının tehlikeye atılarak elverişsiz botlara kalabalık gruplar
halinde bindirildiklerini, Yunan yetkililerin tekneleriyle tehlikeli manevralar yaparak botlarının su alması-
na sebep olduklarını ve boğulma tehlikesi ile karşı karşıya kaldıklarını belirtmişlerdir.

Benzer uygulamaların karadan geri itmelerde de yapıldığı, bazen doğrudan dayak ve kötü muamelede
bulunup değerli eşyaları ve kimlikleri alınan mülteci ve göçmenlerin doğrudan geri itildiği, bazen de
belirli bir yerde toplanıp elverişsiz koşullarda bir süre tutulduktan sonra geri itildiği belirtilmiştir. Pek çok
vakada mülteci ve göçmenlerin elbiseleri soyulduktan sonra geri itildiği, söz konusu uygulamanın çetin
kış soğuklarında da yapıldığı, ayrıca Meriç Nehri’nden yüzme bilmediğini söylemesine rağmen geçmeye
zorlanan mülteci ve göçmenler olduğu göçmenlerin ifadelerinden anlaşılmakla birlikte farklı sivil top-
lum kuruluşlarının yayınladığı birçok rapora ve sosyal medyada yer alan görüntülere de yansımıştır.

Söz konusu uygulamalarla 2021 yılında toplam 53 düzensiz göçmen donarak ve boğularak ha-
yatını kaybetmiş, 2022 yılında ise 31 Mayıs itibariyle toplam 33 düzensiz göçmen donarak ve
boğularak hayatını kaybetmiştir. 5

4 Bkz. Tablo 8 ve 9.
5 Bkz. Tablo 7.

188