Page 191 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

1. Geri İtme Uygulamalarının Etkilediği Haklar ve Uluslararası
Mevzuat

“Sığınma taleplerinin askıya alınmasının ardından, Yunanistan’a düzensiz yollarla giren
kişiler artık haklarında dava açılması ve dört yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilme ris-
kiyle karşı karşıya bulunuyor. Bu durum, sığınmacıların olduğu vakalar söz konusu olduğunda,
şimdiye dek bu suçtan ötürü kovuşturmalardan imtina eden Yunanistan mahkemelerinin ellerinin
bağlandığı anlamına geliyor. Yunanistan’da hukuki destek sağlayan bir sivil toplum örgütü olan HIAS,
1 Mart 2020 tarihinden beri, yine bu tarihten sonra gelen ve sığınma başvurusunda bulunmalarına
izin verilmeyen kişilere karşı düzensiz giriş suçlamasının yöneltildiği 10 ayrı davada yargılanan kişilere
hukuki yardım sağlıyor. Bu davaların yedisinde seri muhakeme usulü uygulanarak sanıklar
hakkında 3,5 yıl süre ile hapis cezası verildi ve bu kişiler daha sonra cezaevine konuldu. Di-
ğer üç davada ise haklarında dava açılanlar refakatsiz çocuklardı ve onlar da halihazırda
idari gözetim merkezlerinde yapılacak yargılamayı bekliyorlar. 1 Mart 2020’den itibaren
ülkede çapında bunlar gibi daha çok sayıda kovuşturmanın yürütülüyor olması da kuvvetle
muhtemel görünüyor.” 6

Fotoğraf:
Anadolu Ajansı

Kurumumuz tarafından geri itmelere ilişkin video görüntüleri, belgeler, tutanaklar ve tanık ifadeleri
incelenerek gerçekleştirilen çalışma neticesinde Yunanistan unsurları tarafından mülteci ve göçmen-
lere yapılan 50 farklı geri itme uygulaması neticesinde 18 hak ihlali yapıldığı tespit edilmiştir.
Kurumumuz tarafından ihlal edildiği tespit edilen bu 18 hak, uluslararası insan hakları sözleşmeleri ile
sığınma hukukunun temelini oluşturan haklardandır. Bahse konu temel hak ihlalleri geri itme uygu-
lamalarının sığınma hukuku ile koruma altına alınan temel ilkelerinin çok ötesinde ihlal edilen temel
hak ihlalleri olduğunu göstermektedir.

6 Uluslararası Af Örgütü tarafından 2020 yılında yayınlanmış olan “Siyasi Bir Oyunun Ortasında Kalanlar Türkiye/Yunanistan Sınırındaki
Mülteciler, Avrupa’nın Başarısızlıklarının Bedelini Ödüyor” başlıklı rapor için bkz. https://www.amnesty.org.tr/uploads/files/S%C4%B-
0YAS%C4%B0%20B%C4%B0R%20OYUNUN%20ORTASINDA%20KALANLAR-FINAL.pdf; s. 14, Erişim Tarihi: 26/01/2022.

189