Page 353 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

2- Bir yabancının sınır dışı edilmesi kamu düzeni çıkarları açısından gerekliyse veya güvenlik nedenlerinden
kaynaklanıyorsa, söz konusu yabancı, bu maddenin 1. fıkrasının a, b ve c bentlerindeki öngörülen haklarını
kullanmadan sınır dışı edilebilir.

17. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Ek 12. Protokol

Protokol 4 Kasım 2000 tarihinde imzaya açılmıştır.

Madde 1- “Ayrımcılığın genel olarak yasaklanması”

“1. Hukuken temin edilmiş olan tüm haklardan yararlanma, cinsiyet, ırk, renk, dil, din, siyasi veya diğer ka-
naatler, ulusal ve sosyal köken, ulusal bir azınlığa mensup olma, servet, doğum veya herhangi bir diğer
statü bakımından hiçbir ayrımcılık yapılmadan sağlanır.”

18. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Ek 13. Protokol

Madde 1- “Ölüm cezasının kaldırılması”

“Ölüm cezası kaldırılmıştır. Hiç kimse bu cezaya çarptırılamaz ve idam edilemez.”

19. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı

Avrupa Birliği’nin uluslararası koruma hukukuna ilişkin düzenlemeleri incelendiğinde öncelikle karşı-
mıza “Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı” çıkmaktadır. Birlik içerisinde temel anlaşmalarla aynı seviye-
de bağlayıcılığı olan Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı’nın 18. maddesi sığınma hakkını düzenlemekte-
dir. Bu maddeye göre; sığınma hakkı, mültecilerin statüsüne ilişkin 28 Temmuz 1951 tarihli Cenevre
Sözleşmesi ile 31 Ocak 1967 tarihli New York Protokolü kuralları dikkate alınarak ve Avrupa Toplulu-
ğu’nu kuran Antlaşma’ya uygun olarak teminat altına alınmalıdır. Şart’ın 19. maddesi ise toplu olarak
sınır dışı etme uygulamasının yasak olduğunu, hiç kimsenin ölüm cezası, işkence veya başka insanlık
dışı veya alçaltıcı muamele veya cezaya tabi tutulması konusunda ciddi bir tehlikenin bulunduğu bir
devlete geri gönderilemeyeceğini, sınır dışı edilemeyeceğini veya iade edilemeyeceğini (geri gönder-
meme ilkesi) hüküm altına almaktadır. 147

1 Aralık 2009 tarihinde yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması, AB Temel Haklar Şartı’nın statüsünü değiş-
tirerek yasal olarak bağlayıcı hale getirmiştir. AB kurumlarının ve AB üye devletlerinin “AB hukukunu
uygularken” Şart’a uygun davranmaları zorunludur (Şart’ın 51. maddesi). 148

147 AB Temel Haklar Şartı’nın Türkçe metni için bkz. AB Türkiye Delegasyonu’nun resmi internet sayfası (https://www.avrupa.info.tr/tr/
avrupa-birligi-temel-haklar-bildirgesi-708, Erişim Tarihi: 05/09/2021); İngilizce metni için ise bkz. Avrupa Parlamentosu’nun resmi in-
ternet sayfası (http://www.europarl.europa.eu/charter/pdf/text_en.pdf); Erişim Tarihi: 05/09/2021.
148 Sığınma, sınırlar ve göç ile ilgili Avrupa hukuku el kitabı, Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı, 2014 Avrupa Konseyi, 2014, s. 22 ve 23.

351