Page 21 - Ön kapak-merged (1)

İyi Yönetim İlkeleri Rehberi

3.1. Anayasal Düzeyde Gelişmeler

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında var olan, yeni getirilen ya da değişikliğe
uğrayan bazı yenilikleri ele almak gerekirse;
Ø En başta Anayasamızın 2’nci maddesinde Türkiye Cumhuriyetinin bir
hukuk devleti olduğu ortaya konulmuştur. Bu kavram, Devletin hem
toplumsal yaşamı düzenlemek için hukuk kuralları koymasını hem de
idarenin bu hukuk kurallarına bağlı kalarak hukukun üstünlüğüne dayalı
faaliyette bulunmasını gerektirmektedir.

Ø Anayasamızın 10’uncu maddesinde, Devlet organları ve idare
makamlarının bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun
olarak hareket etmek zorunda olduğu vurgulanırken 2004 ve 2010 yılında
yapılan değişikliklerle, kadın ve erkekler arasındaki eşitliğin yaşama
geçmesini sağlamak amacıyla alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı
olarak yorumlanamayacağı, çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife
şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirlerin
eşitlik ilkesine aykırı sayılmayacağı belirtilerek, toplumdaki hassas
gruplara pozitif ayrımcılık yapılması Anayasal temele kavuşturulmuştur.

Ø Anayasamızın 20’nci maddesinde 2010 yılında yapılan değişiklikle kişisel
bilgilerin ve gizliliğin korunması hususu Anayasal güvence altına alınmıştır.
Ø Anayasamızın 90’ıncı maddesinin son fıkrasına 2004 yılında eklenen
cümle ile usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere
ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler
içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda, milletlerarası andlaşma
hükümlerinin esas alınacağı öngörülmüş; bu sayede insan haklarına
saygılı, hukukun üstünlüğüne bağlı demokratik bir devlet idaresinin
temininde çok önemli bir güvence tesis edilmiştir.

Ø 2001 yılında Anayasamızın 40’ıncı maddesinde yapılan değişiklikle
Devlete, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere
başvuracağını ve sürelerini belirtme yükümlülüğü getirilerek idarenin
işlemlerine muhatap olanların etkili başvuru yolunu kullanmalarının
altyapısı oluşturulmuştur.

Ø Anayasamızın 53’üncü maddesinde 2010 yılında yapılan değişiklikle,
memurlar ve diğer kamu görevlilerinin özlük haklarının belirlenmesi
konusunda sürece katılımını öngören toplu sözleşme yapma hakkı
getirilmiştir.

20