Page 35 - Ön kapak-merged (1)

İyi Yönetim İlkeleri Rehberi

İLKEYE İLİŞKİN İDAREYE TAVSİYELER

İdarenin kanunlara uygunluk ilkesi doğrultusunda faaliyette bulunabilmesi
için aşağıdaki hususları dikkate alması gerekmektedir:
➢ İdarenin, işlem tesis edebilmesi veya eylemde bulunabilmesi
için öncelikle yasayla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle
yetkilendirilmiş olması gerekir.

➢ İdare, yasaya aykırı kararlar almamalı, yasada belirtilen sınırları
aşmamalı veya yasada yer almayan bir yetkiyi kullanmamalıdır.
➢ Kanunlara uygunluk ilkesi, yalnızca Anayasa, yasa veya uluslararası
sözleşmelere uygunluk olarak algılanmamalı, aynı zamanda hukukun
genel kabul görmüş ilkeleri ve hakkaniyet kurallarına uygunluğu da
kapsadığı unutulmamalı ve idare işlem tesis ederken tüm bu kuralları
göz önünde bulundurmalıdır.

➢ İdare kanunları uygularken Anayasanın 5’inci maddesinde belirtilen
devletin temel amacı ve görevlerini dikkate almalı, temel hak ve
özgürlükleri korumaya özen göstermelidir.
➢ Temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasına yönelik işlemler
bakımından kanunlara uygunluk ilkesi özel bir öneme sahiptir. Temel
hak ve özgürlükler konusunda kanun ile milletlerarası antlaşma farklı
hükümler içeriyorsa Anayasanın 90’ıncı maddesi doğrultusunda
üstünlüğün milletlerarası antlaşmada olduğu hususu göz önünde
tutulmalıdır.
➢ İdarenin yetkisi dâhilinde uygulamaya koyduğu düzenleyici işlemlerin
yasaya aykırı olduğu tespit edildiğinde söz konusu aykırılık herhangi bir
yargı kararına gerek kalmaksızın derhal giderilmelidir.

➢ İdare, kendisine yasayla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle verilen
yetki çerçevesinde yükümlü olduğu bir işi yapmaktan kaçınmamalıdır.

➢ Yasallık ilkesinin bir gereği olarak idare, yetkilerini yasanın izin verdiği
biçimde ve veriliş amacı çerçevesinde yerine getirmeli, kendisine takdir
yetkisi verilmiş ise bunu da objektif ilkeler çerçevesinde hukuka ve
hakkaniyete uygun olarak kullanmalıdır.

➢ İdare, işlem tesis ederken mevzuatın amacını dikkate almalı, sadece
lafzi yorumla hareket ederek kişilerin aleyhine işlem tesis etmemeli,
somut olayda ortaya çıkabilecek adaletsizliklere ilişkin hakkaniyet
ilkesini gözeterek bireylerin lehine en uygun işlemlerin tesis edilmesine
dikkat etmelidir.

34