Page 14 - Karabağ Raporu

12 Karabağ İnsan Hakları İnceleme Raporu

hükümeti tarafından işgal bölgesinde yeniden yerleşimin başlayabilmesi, evlerini
terk ederek kendi topraklarından göç etmek zorunda kalan yüzbinlerce kişinin
(IDPs) evlerine bir an önce dönebilmeleri için hızla çalışmalar başlatılmıştır.
Ancak Azerbaycan Ombudsmanı Sabina Aliyeva, işgal döneminde Azerbaycan
topraklarına Ermenistan silahlı kuvvetlerince yerleştirilen tank-savar ve insan
öldürücü kara mayınlarının haritalarının Ermenistan hükümeti tarafından
açıklanmadığı, insan yaşamını ve sağlığını tehdit eden yüz binlerce tank-savar
ve insan öldürücü kara mayınlarının kurtarılmış Azerbaycan topraklarında
olduğunun tahmin edildiğini vurgulayarak İİTOB Yönetim Kurulu Üyelerini
Azerbaycan’ın kurtarılan bölgelerini ve sivil yerleşim yerlerindeki insani durumu
izlemek üzere Azerbaycan Cumhuriyeti’ni ziyaret etmeye davet etmiştir.

Söz konusu davet üzerine 14-19 Eylül 2021 tarihlerinde Azerbaycan’a bir çalışma
ziyareti gerçekleştirilmiştir. Pandemi koşulları ve ülkelerin farklı önlemleri nedeniyle
diğer Yönetim Kurulu Üyeleri gelememekle birlikte İİTOB Başkanı Şeref Malkoç
ve Kamu Denetçiliği Kurumu Heyetine, İİTOB Genel Sekreteri Pakistan Federal
Vergi Ombudsmanlık Kurumundan Ombudsman Yardımcısı Muhammadi Javed
Ghani eşlik etmiştir. Kamu Denetçiliği Kurumu Heyetinde ayrıca kadın ve çocuk
haklarından sorumlu Kamu Denetçisi Celile Özlem Tunçak da yer almıştır.

Çalışma ziyareti süresince resmi temaslar çerçevesinde Azerbaycan Milli Meclis
Başkanı Sahibe Gafarova ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet
Hacıyev ile görüşülmüş ayrıca Azerbaycan Milli Mayın Temizleme Ajansı Kurul
Başkanı Vugar Suleymanov ile de bir araya gelinerek bilgi edinilmiştir. Bakü’deki
görüşmelerin ardından işgalden kurtarılan Şuşa, Ağdam ve Fuzuli ile 44 gün süren
savaşta yoğun saldırı altında kalan Terter şehrine gidilerek yerinde inceleme çalışması
gerçekleştirilmiştir. Şuşa ve Ağdam’da saldırılar nedeniyle veya bakımsızlıktan
tahrip olmuş saraylar, müzeler, mezarlar, camiler ziyaret edilmiş, ayrıca Ağdam’daki
mayınlı arazide yürütülen mayın temizleme çalışması izlenmiştir. Terter’de ise sivil
yerleşim merkezi olmasına rağmen uğradığı yoğun saldırı sonucunda savaşın şehirde
bıraktığı izler müşahede edilmiştir. İşbu raporla, yerinden zorla edilmiş kişilerin bir
an önce evlerine dönebilmelerini teminen mayın haritalarının ivedilikle Ermenistan
tarafından Azerbaycan’a verilmesi için Ermenistan’ın teşvik edilmesi, bu amaçla
gerekli uluslararası farkındalık ve baskının oluşturulması, diğer taraftan Ermenistan
tarafından tarihi ve kültürel mirasa verilen zararın yanı sıra 44 gün süren Savaşta
yaşanan insan hakları ihlallerine ilişkin tespitlerimizin tüm Dünya kamuoyu ve
insan hakları temsilcileri ile paylaşılması hedeflenmektedir.