Page 33 - Karabağ Raporu

Karabağ İnsan Hakları İnceleme Raporu 31

3. Terter

İşgalden kurtarılan bölgelerden sonra, 44 gün süren Savaşta yoğun saldırı altında
kalan Terter şehrine gidilerek incelemelerde bulunulmuştur. Söz konusu ziyaretin
Şuşa ve Ağdam’dan farkı, Terter’in işgal bölgesinde olmayışı ve sivil yerleşimin
bulunduğu bir il olmasıdır.

Terter Rayonu Azerbaycan’ın batısında yer alan bir yerleşim yeri olup, Terter ili de
rayonun başkentidir. Yerinde inceleme çalışması kapsamında şehre vardığımızdaki
ilk gözlemimiz Terter’in küçük, düzenli bir yerleşim yeri oluşudur. Ziyaretimizin
ilk durağı olarak şehrin merkezinde bulunan Valilik binasına gidilmiş ve heyetimize
eşlik ederek bilgi aktaran Terter Rayonu İcra Hâkimiyeti Başçısı (Valisi) Müstegim
Memmedov ile buluşulmuştur.
Vali Memmedov, 44 gün süren son savaş esnasında Terter’in çok yoğun saldırı
altında kaldığını, Ermeni Ordusunun sivil yerleşim birimlerine füzelerle
saldırdığını, savaşın cephede olması gerektiğini, ancak Ermenistan’ın okullar,
evler, kamu binaları dâhil yaşam alanlarını hedef aldığını, insanları korkutmayı
amaçladığını, Terter’in nüfusunun 115.000 olduğunu, bunun 101.000’inin
saldırılara rağmen Terter’de kalmaya devam ettiğini ifade etmiştir.

Memmedov ayrıca, saldırılarda tanksavar, topçu, grad, yasaklı füze dâhil toplam
16.277 füze ve havan topunun sivil yerleşim yerlerine düştüğünü, hedef olan
sivil yerleşim yerleri arasında 16 okulun, insanların hayatlarını sürdükleri toplu
veya müstakil konutlar ile polis ve posta merkezi gibi kamu kurumlarının da yer
aldığını, saldırılar sonucunda Terter’de 1 çocuk ve 1 kadın olmak üzere toplam 16
sivil yaşamını yitirdiğini, vefat eden 4 kişinin saldırı esnasında mezarlıkta cenaze
töreninde olduğunu, aynı saldırıda 4 kişinin de yaralandığını, 5.949 müstakil evin
hasar gördüğünü, 106 aracın, 544 büyükbaşın, 648 vatandaşın ekin alanının zarar
gördüğünü, bu zararların Devlet tarafından karşılandığını belirtmiştir.

Heyetimizin gözlemleri çerçevesinde, şehir merkezinde ilk olarak Valilik Binasının
hemen karşısında yer alan ağacın gövdesinde ve ağacın birkaç metre uzaklığında bulunan
bir direkte yer alan çok sayıda şarapnel izleri dikkati çekmiştir. Valilik Binasının da
bulunduğu şehrin en merkezi yerindeki meydana bu kadar şarapnelin gelmiş olması,
saldırının boyutu ve sivil yaşamın tehdidi çerçevesinde önem arz etmektedir.