Page 37 - Karabağ Raporu

Karabağ İnsan Hakları İnceleme Raporu 35

birinin, mayın döşeli alanı bulmak olduğu, I. Dünya Savaşı sırasında tankların
kullanılması sonucunda ilk anti-tank (AT) mayınlarının geliştirildiği, ancak
bu mayınların yerlerinin saptanıp sökülerek ilk yerleştiren tarafa karşı yeniden
kullanılabildiği, bu nedenle anti-personel (AP) mayınlarının geliştirildiği, Anti-
personel mayınlarının insanları yaralayacak ya da öldürecek biçimde tasarlandıkları
bilgileri yer almaktadır. 13

1949 Cenevre Sözleşmeleri ve bunlara Ek 1977 tarihli Protokollerin temelini
oluşturduğu uluslararası insancıl hukuk, her türlü silahlı çatışma ve benzeri sıcak
gerginlik ortamında, söz konusu çatışma veya savaşa taraf olmayan, sivil insanların
korunmasını amaçlamaktadır. Bu kapsamda 1949 Cenevre Sözleşmelerine ek
Uluslararası Silahlı Çatışmaların Mağdurların Korunmasına İlişkin 1.Protokol ile
gereğinden ağır yaralanmaya veya gereksiz acı çekilmesine yol açacak nitelikteki
silah, mermi, malzeme ile savaş yöntemlerinin kullanılması ve ayrım gözetmeksizin
yapılan saldırılar yasaklanmıştır. Mayınlar yukarıda da bahsedildiği üzere ayrım
gözetmemesi ve öldürmediği durumda bile ağır yaralanmalara sebep olma
özellikleri nedeniyle uluslararası insancıl hukuk kapsamında kullanımı yasaklı
silahlar kapsamına girmektedir.

Mayınlar da dâhil olmak üzere ayrım gözetmeyen ve gereksiz acı çektiren silah
türlerinin yasaklanması veya kısıtlanması amacıyla 1980 yılında Birleşmiş
Milletler Aşırı Derecede Yaralayan ve Ayırım Gözetmeyen Etkileri Bulunan Belirli
Konvansiyonel Silahların Kullanımının Yasaklanması veya Sınırlandırılması
Sözleşmesi kabul edilmiş ve onaylayan Devletler bakımından 2 Aralık 1983
tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kısaca “Belirli Konvansiyonel Silahlar Sözleşmesi”
(CCW) olarak da bilinen Sözleşmeye bugüne kadar 125 ülke taraf olmuştur.
Söz konusu Sözleşmeye ek II. Protokol, Mayınların, Bubi Tuzaklarının ve Diğer
Teçhizatın Yasaklanması veya Sınırlandırılması hakkında olup, 1996 yılında
yeniden düzenlenmiştir. Yeniden düzenlenen Ek II. Protokol ile “Aşırı derecede
yaralayıcı ve gereksiz acı veren nitelikteki mayınların, bubi tuzaklarının ve diğer
teçhizatın hangi koşulda olursa olsun kullanılması yasaklanmıştır.” ve her bir Taraf
Devlet veya çatışmanın tarafının, kendisince döşenmiş olan tüm mayınlardan
sorumlu olduğu, bunları temizlemeyi, sökmeyi, imha veya muhafaza etmeyi
taahhüt ettiği, mayın tarlası, mayınlı araziler, mayınlar, bubi tuzakları ve diğer
13 https://e-dergi.tubitak.gov.tr/edergi/yazi.pdf;jsessionid=SGiymZfWEVZxxBj-4fFSHP4P?dergi
Kodu=4&cilt=33&sayi=389&sayfa=60&yaziid=12060