Page 124 - kdk-2015-yillik-rapor

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Bu tespitler ışığında, toplanma ve ifadeyi açıklama özgürlüğünün kullanı-
mına dair mevzuat hükümleri ve davranış örneklerinin, uluslararası hukuk
kuralları ve uygulamaları ışığında sağduyulu bir şekilde gözden geçirilmesi
ve gerekli reform adımlarının atılması acil ihtiyaç göstermektedir. Mev-
zuat hükümleri ve uygulama örneklerinin gözden geçirilmesi aşamasında,
özgürlükleri öne çıkaran ve insan haklarının öneminden kuvvet alan mo-
dern devlet anlayışı ve günümüz modern bilgi çağı toplumunun demok-
ratik talepleri ve beklentilerini gözetecek bir üslubun izlenmesi önem arz
etmektedir. Fakat hepsinden önemlisi, mevzuat alanında gerçekleştirilen
reformların, kanun adamlarının (kolluk memur ve amirleri, sivil idareciler,
yargı mensupları, asker kişiler) davranışlarına da yansıtılacak surette zihin-
sel değişime konu olması gerekmektedir.

Diğer taraftan, İl ve İlçe Jandarma Komutanlıklarının yetki, görev ve so-
rumlukları kapsamında asayiş, trafik, suçun önlenmesi, suçla etkin mücade-
le konuları ile personel rejiminden kaynaklanan sorunları içeren şikâyetler
de Kurumumuza iletilmektedir.

2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanununun Ek 1 inci
maddesi, jandarmanın askerî görevleri haricindeki diğer görevleriyle ilgili
eylem ve işlemlerinin İçişleri Bakanlığı, valiler ve kendi amirleri tarafın-
dan denetleneceği ve teftiş edileceğini hükme bağlamış bulunmaktadır. Bu
kapsamda İçişleri Bakanlığı ile valiliklerin, jandarma il ve ilçe teşkilatları-
nın özellikle kolluk faaliyetleri üzerinde daha etkin bir denetim yürütmesi
gerekliliği değerlendirilmektedir.
Ayrıca, özellikle son yıllarda gerçekleştirilen iyileştirme hamleleri saye- 123
sinde, özgürlüğünden mahrum kılınmış kişilerin konulduğu mekânlarda
yaşanan işkence ve kötü muamele vakaları azalmış, bu vakalar gelişmiş ül-
kelerde gözlenebilecek seviyede münferit olaylara indirgenmiştir. Bununla
birlikte gözaltı aşamasındaki sanıkların, kolluk mensupları tarafından bir
dizi temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiği iddialarını içeren şikâyet
başvuruları Kurumumuza iletilmektedir. Söz konusu mekânların, kişilerin
en fazla incinebilir oldukları hassas mekânlar olduğu bir gerçektir. Her ne
kadar yakalama ve gözaltı tedbiri, niteliği gereği adli sürecin parçası olsa da
söz konusu polis merkezleri ve bu merkezlerdeki uygulamalar idari deneti-
min de kapsamına girmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının “Kişi Hakları ve Ödevleri” başlıklı ikin-
ci bölümünün kişi dokunulmazlığına ilişkin 17 nci maddesi ile kişi hür-

YILLIK RAPOR 2015