Page 23 - kdk-2017-2021-stratejik-plan

T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU 23

Ombudsmanlık kurumları ülkelerin farklı kültürel, siyasi, idari ve sosyal özellikleri
nedeniyle her ülkede farklı şekillerde ortaya çıkmıştır. Buna rağmen bir genelleme

yapmak gerekirse ombudsmanlık kurumları; hak ve özgürlüklerin korunması ile kötü
yönetimin önlenmesi amacı güden, amacını gerçekleştirirken düzeltici-koruyucu-
önleyici bir işlev üstlenen, bağımsız ve tarafsızlığı ile halkın güvenini ve saygınlığını
kazanan, ücretsiz başvurulabilen, geniş araştırma yetkisine sahip, yaptırım gücü
olmamakla beraber kamuoyu baskısı oluşturabilen kurumlardır.

Günümüzde bazı ülkelerde farklı insan hakları kurumları tek bir ombudsmanlık
kurumu çatısı altında birleştirilirken, bazı ülkelerde de uzmanlaşmaya gidilerek
“Yerel Yönetim Ombudsmanı”, “İnsan Hakları Ombudsmanı”, “Çocuk Ombudsmanı”,
“Sağlık Ombudsmanı”, “Askeri Ombudsman”, “Tüketici Ombudsmanı” gibi farklı

ombudsmanlık kurumları oluşturulmuştur.

3.1.2 Türkiye’de Kamu Denetçiliği

Ülkemizde Kamu Denetçiliği Kurumu olarak isimlendirilen bu kurum; idarenin adil,

tutarlı, şeffaf ve hesap verebilir olması ihtiyacına hizmet eden ve sorunları iyi niyet
çerçevesinde çözmeye odaklanmış bir müessesedir.

Bu doğrultuda; Türkiye’de KDK’nın kurulması yönündeki çabalar 90’lı yılların
sonunda başlamıştır. 2004 yılında 5521 sayılı Kanun taslağının hazırlanması ile Kamu
Denetçiliği Kurumunun ilk temeli atılmıştır. 5521 sayılı Kanunun geri gönderilmesi
üzerine 2006 yılında 5548 sayılı Kanun kabul edilmiş, ancak bu kanunun da Anayasa
Mahkemesine götürülmesi üzerine Mahkeme tarafından 2008 yılında oy birliğiyle
iptal edilmiştir. 2010 yılında 5982 sayılı Kanun ile Anayasanın “Dilekçe hakkı” başlıklı
74 üncü maddesi “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı”

şeklinde değiştirilmiş ve kamu denetçisine başvurma hakkı Anayasal güvenceye
kavuşturulmuştur. Devamında, 2012 yılında 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu
Kanununun kabul edilmesi ile TBMM Başkanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğini haiz,
özel bütçeli ve merkezi Ankara’da bulunan Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmuş ve
29/03/2013 tarihinde faaliyetlerine başlamıştır.

3.2 YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER VE MEVZUAT ANALİZİ

Kurumumuz iş ve işlemlerini, Anayasanın 74 üncü maddesi ile 6328 sayılı Kamu

Denetçiliği Kurumu Kanununa dayanarak yürütmektedir.

Kurumumuza yapılan şikâyet başvuruları kapsamında şikâyet başvurusunun içeriğine
göre ilgili bütün ulusal mevzuat hükümleri ile Ülkemizin taraf olduğu uluslararası

ANKARA, 2016 STRATEJİK PLAN 2017-2021