Page 109 - soma rapor 30122014
P. 109
belgelenmesi; maden arama faaliyetleri kapsamında gerekli görülen çalışmalar; yöntem, içerik
ve uygulama biçimi; faaliyetler için gerekli ekip/ekipman ve tüm bu işlerin maliyeti ve
finansman kaynaklarının yeraldığı “maden arama projesi”ni sunmaları gerekirken; işletme
ruhsatı hakkı doğması için, arama faaliyetlerine ait arama dönemleri ile ilgili yeterlilik
şartlarının yerine getirilmesi ve madencilik faaliyetlerinin yürütülmesi ve/veya sonlandırılması
esnasında faaliyet sonrası işletme alanının çevre ile uyumlu hale getirilmesine ilişkin taahhütleri
de içeren işletme projesi ve talep harcının eksiksiz ödendiğine dair belge ile müracaatta
bulunulması yeterlidir.
Dolayısıyla, arama ruhsatı talep edenlerden ‘aranan yeterliliklere’ sahip olup olmadıkları
bu süreçte dikkate alınan bir husus iken işletme ruhsatı aşamasında herhangi bir mali ve teknik
yeterlilik şartı aranmamakta, Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği’nde maden
rezervinin tespitine ilişkin bir takım yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması yeterli
görülmektedir. Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu’nun Türkiye’de madencilik
faaliyetlerinin iş sağlığı ve güvenliği ilkeleri açısından incelendiği 18/6/2011 tarihli araştırma
ve inceleme raporunda, bu hususun Genel Müdürlük yetkilileri tarafından ifade edildiği
belirtilmiştir.
Sonuç olarak, sadece arama ruhsatının verilmesi aşamasında belirli bir mali ve teknik
yeterlilik şartı aranırken; işletme ruhsatı verilirken “herhangi bir yeterlilik şartı aranmaması”
ruhsat sahasının işletme hakkının ruhsat sahibi tarafından üçüncü kişilere devredildiği rödövans
uygulaması açısından değerlendirildiğinde; arama ruhsatını almaya hak kazanan işletmeci ile
işletme ruhsatını alan işletmecilerin farklı kişiler olması durumunda en başta gözetilen teknik
ve mali yeterlilik şartları anlamsız, içi boş uygulamalar haline gelmektedir. Bu noktada
madencilik faaliyetlerinde ruhsatlandırma sürecinin tüm aşamalarıyla bütüncül bir
yaklaşım içinde ele alınıp değerlendirilmesi gerek milli servetimiz olan madenlerimizden
azami fayda elde edilmesi gerekse iş sağlığı ve güvenliği zafiyeti sergilenmemesi için
olmazsa olmaz bir koşuldur. Bu noktada ruhsatlandırmanın her aşamasında yeterlilik
kriterlerinin belirlenmesi hatta bu kriterlerin gelişen teknoloji vb. unsurlar da gözetilerek
güncellenmesi ve ruhsat sahiplerinin belirli aralıklarla bu kriterlere haiz olup
olmadıklarının değerlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir.
1.1.1.2. Denetim Fonksiyonu
Maden İşleri Genel Müdürlüğü 3213 sayılı Maden Kanununun 11. maddesi ile
Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği’nin 74, 75, 76, 77. maddeleri çerçevesinde
faaliyetlerin incelemesini ve denetlemesini gerçekleştirmektedir. İlgili mevzuat ile, ruhsat veya
95