Page 23 - soma rapor 30122014

1.2. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Mevzuat

Anayasa’nın 2’nci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin nitelikleri arasında sosyal

devlet ilkesine yer verildiği; 5 inci maddesinde ise, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve
mutluluğunu sağlama; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet

ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırma ve
insanın maddî ve manevî varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmanın

Devletin temel amaç ve görevleri arasında sayıldığı görülmektedir.

Ayrıca, Anayasa’nın “kişinin dokunulmazlığı, maddî ve manevî varlığı” başlıklı 17’nci

maddesinin birinci fıkrasında, herkesin, yaşama, maddî ve manevî varlığını koruma ve
geliştirme hakkına sahip olduğu; “Çalışma hakkı ve ödevi” başlıklı 49 uncu maddesinde,

çalışmanın, herkesin hakkı ve ödevi olduğu, Devletin, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek,

çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı desteklemek,
işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve çalışma barışını sağlamak için

gerekli tedbirleri alacağı; “Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması” başlıklı 56’ncı
maddesinde ise, herkesin, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğu

düzenlenmiştir.

Bu çerçevede; işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve

güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve
yükümlülüklerini düzenleyen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30/6/2012 tarihli ve

28339 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe girmiştir.

Anılan Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinin (ö) bendinde risk

değerlendirmesi; “İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu

tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz
edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli

çalışmalar” şeklinde ifade edilmiştir. “İşin durdurulması” başlıklı 25 inci maddesinde;
işyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında

çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde; bu tehlike giderilinceye
kadar, hayati tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği alan ile

çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında işin durdurulacağı; ayrıca

çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan
işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi

yapılmamış olması durumunda işin durdurulacağı öngörülmüştür.

9