Page 167 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

yardım yapabilirken, geçici koruma statüsündeki Suriyelilere 99 ile başlayan yabancı
kimlik numarası verilmesi ile birlikte barınma merkezi dışında kalanlar için cari mevzuat
çerçevesinde (3294 Sayılı Kanun Hükümlerine göre) Türk vatandaşları gibi Bütünleşik
Sosyal Yardım Bilgi Sisteminde (BSYBS) hane dosyası açılarak diğer yardımların
yapılması da mümkün kılınmıştır.

Geçici koruma kimlik kartı verilen kişiler, Türk vatandaşlarına yardım yapılan BSYBS
üzerinden hane dosyası açılarak 3294 sayılı Kanun kapsamında yapılan düzenli
merkezi yardımlar niteliğindeki “Öksüz ve Yetim Yardımları, Şartlı Eğitim ve Sağlık
Yardımları ve Eşi Vefat Etmiş Kadınlara Yönelik Yardımlardan” faydalanabilmektedir.
Ancak BSYBS’de Türk vatandaşları için yardıma uygunluk, başvuran kişinin SYDV’ye
ilettiği beyana dayalı bilgilere istinaden değil, merkezi veri tabanları aracılığıyla
yapılan anlık sorgulamalardan gelen idari kayıtlar ve sosyal inceleme raporuna dayalı
olarak belirlenmektedir. Suriyeliler için Türkiye’deki kamu kurumlarının merkezi veri
tabanlarında bu idari kayıtlar bulunmadığından 3294 sayılı Kanun kapsamındaki diğer
sosyal yardım programlarından faydalanmalarında bazı sorunlar yaşanabilmektedir.
Bununla birlikte BSYBS üzerinden yapılan merkezi yardımlar, tematik düzenli
yardımlar niteliğinde olduğundan faydalanıcıların müstehaklık durumları her ödeme
döneminde ilgili merkezi veri tabanı sorgulamaları neticesinde doğrulanmaktadır. Söz
konusu bu veri tabanlarında Suriyelilerin kayıtları olmadığından merkezi yardımlardan
faydalanmalarının kısa dönemde yaygınlık göstermesi beklenmemektedir.
Buna karşılık BSYBS üzerinden veri paylaşımı yapılan kurumlar tarafından, 99 ile
başlayan kimlik numarasına sahip Suriyeli şahıslara yönelik yapılan yardımlar sistem
üzerinden görüntülenebilmektedir. Türk Kızılayı ile aynı kısıtlar altında veri paylaşımı
yapılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. ASPB Bütünleşik Sistemde ilgili
kurumlardan veri almada sorun yaşamamaktadır. Türkiye’deki yerel yönetimler de
hem süreç yönetimi hem de yardım organizasyonlarının sağlıklı-verimli yapılabilmesi
bakımından “Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri Bilgi Sistemi” içine dahil edilmek
istemektedirler. 151
Diğer taraftan, konu çerçevesinde yapılan saha ziyaretlerinden ve görüşmelerden,
GBM’lerde kalanlara kıyasla şehir merkezlerinde yaşayan Suriyelilerin ekonomik
olarak çok daha zor durumda oldukları, bir kısmının oldukça zor koşullarda yaşadıkları
gözlemlenmiştir. Şehir merkezlerinde yaşayan Suriyelilere yönelik olarak belediyelerin
de sosyal inceleme yaparak ayni ve nakdi yardımlar yapmakta oldukları öğrenilmiştir.

151 M.M.ERDOĞAN, “Kopuş”tan Uyum”a Kent Mültecileri- Suriyeli Mülteciler ve Belediyelerin Süreç
Yönetimi: İstanbul Örneği, Marmara Belediyeler Birliği Yayını, İstanbul, 2017.

TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU 167