Page 400 - 2017-yıllık-rapor-SON-PDF

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

◊ İşlemin geri alınması, kaldırılması, değiştirilmesi veya düzeltilmesi uygulamanın
düzeltilmesi,
◊ Uzlaşmaya gidilmesi,

◊ Tedbir alınması,

gibi hususların bir veya bir kaçını kapsayan içerikte “tavsiye kararı” verilmektedir.
Kurumca verilebilecek tavsiye kararlarının içeriği, anılan hususlarla sınırlı olmayıp,
bu hususları içermeyen farklı bir tavsiye kararı da verilebilmektedir.

Kurumumuz tavsiye kararlarında şikâyet konusu uyuşmazlığı değerlendirirken
hukuka uygunluk denetiminin yanı sıra hakkaniyete uygunluk denetimi de yapmakta,
idarenin işlem, eylem, tutum ve davranışlarını iyi yönetim ilkeleri açısından da
değerlendirmekte ve gerekli görülmesi halinde mevzuat değişikliği önerisi de
sunmaktadır. Aşağıda yer verilen başlıklarda bu hususlar ayrı ayrı değerlendirilerek
konuya ilişkin tavsiye kararlarından örnekler sunulmuştur.
7.2.1 Hakkaniyete Uygunluk Denetimi

Demokratik toplumun temel taşı niteliğinde olan, yönetenlerin kamu erkini
kullanmaktan doğan yetkilerinin, bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin korunması
adına hukuk kurallarıyla sınırlanması olarak tanımlanabilen hukuk devleti ilkesi,
idarenin eylem ve işlemlerinin yargı denetimine tabi olmasını gerektirmektedir.
İdarenin eylem ve işlemleri, ülkemizce de benimsenen yargı ayrılığının kabul
edildiği Kara Avrupası Hukuk sistemlerinde bu konuda uzmanlaşmış bağımsız ve
tarafsız idare mahkemeleri aracılığıyla denetlenmektedir. Bu konuda uzmanlaşmış
mahkemelerce gerçekleştiren denetimin en belirgin özelliği idarenin eylem ve
işlemlerin denetiminin hukuka uygunluk denetimi ile sınırlı olmasıdır. Nitekim bu
husus, gerek İdari Yargılama Usulü Kanununun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında
gerekse de Anayasanın 125 inci maddesinin dördüncü fıkrasında, idari yargı yetkisinin,
idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olduğu, idari
mahkemelerin, yerindelik denetimi yapamayacağı, yürütme görevinin kanunlarda
gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem
ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı
verilemeyeceği şeklinde ifade edilmektedir.

Adaletin yerine getirilmesi kimi durumlarda yeterli olmamakta, bireyce adaletin
yerine getirildiği hissinin oluşması da en az adaletin yerine getirilmesi kadar önem arz
etmektedir. Bu kapsamda, idare mahkemelerince, gerçekleştirilen hukuka uygunluk
denetimi kimi durumlarda adalet duygusunun tatmin edilmesi hususunda bireyleri

400 2017 YILLIK RAPOR