Page 265 - kdk_yillik_rapor2018

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

tamamlayabilmek için mesai saatleri içinde çalıştığı yerden iki haftada bir düzenli
olarak izin alması da önemli bir soruna dönüşebilmektedir. Belirtilen sebeplerle,
mevcut sistemde “çocuğun anne babası ile düzenli bir biçimde kişisel ilişki kurma
ve doğrudan görüşme hakkının” icra yoluyla yerine getirilmesinde Devlet tarafından
gerekli tedbirlerin alındığının söylenmesine olanak bulunmamaktadır.

Çocuk tesliminin icra yoluyla yapılmasından kaynaklanan en önemli sorun, hiç
şüphesiz “çocuğun” icraya konu olmasının kendisidir. Kural olarak, “uzman” olmaksızın
çocuk teslimi veya çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin ilamlar yerine getirilemez.
Ancak, uygulamada çocuk teslimi sırasında uzman temininde sorunlar yaşandığı, bu
nedenle teslimin gerçekleşmediği ya da icra işleminin sadece haciz memurları eliyle
gerçekleştirildiği durumlar olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte, uzman katılımıyla
da olsa icra yoluyla çocuk tesliminde çocukların örselendiğini, psikolojilerinin derinden
etkilendiğini vurguyla söylemek gerekir. Bu bakımdan, tanımadığı kişiler tarafından,
zorla bir ebeveyninin yanından alınarak diğer ebeveyne teslimini öngören icra sisteminde
çocuğun “üstün” yararının korunması hiçbir şekilde mümkün değildir. Çocuğun
“taşınır bir mal” gibi teslimini öngören icra yolunun; “çocuğun üstün yararı” ilkesi
ile bağdaşmayan, insani koşullara aykırı bir uygulama olduğu değerlendirilmektedir.
Belirtilen sebeplerle, ilgili idarelerce incelenen bu konudaki farklı ülke uygulamaları da
göz önüne alınarak, ülkemizde de “kamu gücünü haiz” buluşma noktaları/çocuk teslim
merkezleri kurularak çocuk ile aralarında kişisel ilişki kurulacak olan tarafın aşamalı
olarak belli bir plan ve program dâhilinde bu merkezlerde bir araya gelebileceği ve bu
hususta uzmanlardan destek alarak çocukla ebeveynin sağlıklı bir iletişim kurabileceği
sosyal ve fiziki alt yapının kurulabileceği değerlendirilmektedir.

Açıklanan gerekçelerle,
- Çocuk tesliminin icra sisteminden çıkarılması, çocuğun birlikte yaşamayacağı
ebeveyni ile sürekli ve düzenli bir ilişki kurabileceği “aile buluşma noktaları/çocuk
teslim merkezleri” benzeri birimler ihdas edilmesi için yürütülen mevzuat çalışmalarının
ivedilikle tamamlanması, boşanmaların sağlıklı bir şekilde yürütülmesi amacıyla
“Aile Arabuluculuğu” sisteminin tartışılmasının sağlanması, velayet hakkının kötüye
kullanılmasının velayetin değiştirilme sebebi sayılması ve kişisel ilişki tesisini engelleyen
tarafa “eğitim ve danışmanlık tedbiri” verilmesi gibi içtihatlarda yer bulan konularda
hâkim ve hâkim adaylarına eğitim verilmesi, hâkimlerin sulha teşvik, uzlaştırma
görevlerini ve tedbir kararlarının takibini etkin bir şekilde yapabilmeleri amacıyla
sunulan adli hizmet alt yapısının güçlendirilmesi hususunda Adalet Bakanlığına,

- “Aile ve Boşanma Süreci Danışmanlık Hizmetlerinin” kalitesinin, etkinliğinin
ve yaygınlığının artırılması; boşanma aşamasındaki çiftlerin birbirlerine ve varsa
çocuklarına karşı hak ve yükümlülükleri konusunda bilgilendirilmelerinin zorunlu hale
getirilmesi, konusunda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına,

264 2018 YILLIK RAPOR