Page 330 - kdk_yillik_rapor2018

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Engelli hakları alanında diğer önemli bir konu Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve
Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelikte yer alan tanım ve
sınıflandırmaların yetersiz olmasıdır. Bu kapsamda Yönetmelik hükümlerinin engellilerin
ihtiyacını karşılamaması, sağlık raporu alım sisteminde nadir görülen hastalıklar gibi
bazı alanlarda engel gruplandırmasının bu Yönetmeliğe göre yapılamaması, nadir
görülen hastalıklar açısından Sağlık Uygulama Tebliğinde (SUT) tanısı olmayan bazı
hastalıkların tedavi sürecinde aksaklıklara yol açması ve SUT’taki kodların yetersiz
olması ile maluliyetin doğru şekilde tespit edilememesi gibi sorunlarla karşılaşıldığı
kaydedilmektedir.
Kasım 2018’de katılım sağlanan Engellilik ve Maluliyetin Tespiti Buna Bağlı Sorunlar
ve Engellilerin Emeklilik Hakları Çalıştayında da gündeme getirilen benzer sorunlar
çerçevesinde; Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu
Raporları Hakkında Yönetmelik ile Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği başta
olmak üzere konu ile ilgili tüm mevzuatta kavramların ve terimlerin yeknesaklığının
sağlanması; değerlendirmelerin fonksiyon gücü kaybı baz alınarak sadece tıbbi
değerlendirme temeline dayanmaksızın, medikal yaklaşım terkedilerek ve bunun yerine
Uluslararası İşlevsellik, Engellilik ve Sağlık Sınıflandırması (ICF) şartlarına uygun
şekilde sosyolojik ve psikolojik etkenlerin de irdelenerek kişinin engellik durumunun
tespit edilmesi; engelli raporlarının sık sık talep edilmesinin ve sağlık kuruluşlarının
bundan kaynaklı iş yükünün önüne geçmek amacıyla Sağlık Bakanlığı nezdinde bir
veri tabanı oluşturulması ve bu veri tabanında kişisel bilgilerin gizliliğine dikkat edilerek
elektronik ortamda raporlama işlemlerinin yapılması gerektiği belirtilmektedir.
Engelli hakları alanında süregelen sorun alanlarından bir diğeri Aralık 2016’da
hazırlanan Otizm Eylem Planının uygulamaya geçirilmesiyle ilgilidir. Otizm Eylem
Planının geçen süre zarfında yeterince uygulanamadığı kaydedilerek, bu alandaki
çalışmaların hızlandırılması talep edilmektedir. Yine bu bağlamda TBMM Down
Sendromu, Hiperaktivite ve Otizm Araştırma Komisyonu kurulmasının Ülkemizde
bu alanda yürütülen çalışmalara katkısının çok önemli görüldüğü belirtilmekle birlikte
tüm engelliler açısından uzun bir süreç gerektiren bu tür çalışmaların Ülkemizde
sürekliliğinin sağlanabilmesi için devlet mekanizmalarında yardım odaklı yaklaşım
yerine hak temelli yaklaşımın yerleşmesi ve çalışmalara kamu kurumlarınca üst düzeyde
destek verilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

Engelli hakları alanında başka bir sorun alanı ise engelli bireylerle ilgili farklı idarelerce
tutulan engelli verilerinin birleştirilmesi; aile hekimleri, mahalle muhtarları gibi yerelde
çalışan yetkililerden veri sağlanarak resmi kayıt oluşturulması ve resmi verilerin kamuoyu
ile paylaşılması çerçevesindeki eksiklikler olup bu alandaki çalışmaların verilere dayalı
bir sistem dâhilinde yürütülmesi ve ihtiyaç analizine göre yeni planlamaların yapılması
önerilmektedir.

2018 YILLIK RAPOR 329