Page 363 - 2019 Yıllık Rapor web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Diğer taraftan, 6284 sayılı Kanun kapsamında hakim, kolluk görevlileri ve mülki
amirler tarafından istem üzerine veya resen verilecek tedbir kararları dışında, idarelerin
mahkeme kararı içeriğinde bulunmadığından hareketle şiddete maruz kalan ya da kalma
tehditinde bulunan bir kadının idari taleplerini herhangi bir inceleme yapmaksızın
reddettiği görülmektedir.

Bilindiği üzere, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AHİM) kararlarında, Devletin,
şiddet mağduru olduğunu iddia eden başvuranı korumaya yönelik tedbirleri sağlama
yönünde, pozitif yükümlülüğü olduğu vurgulanmıştır. AHİM, Opuz - Türkiye
kararında devletin yaşamı korumak için makul tedbirler alıp almadığını incelerken,
“yetkililer farklı davranmış olsalardı, olayların başka bir biçimde sonuçlanabileceği ve
ölümün gerçekleşmeyebileceği şeklinde kesin bir sonuca varılamayacağını belirtmiş ancak
diğer taraftan; sonucu değiştirmeye ya da zararı hafifletmeye yönelik gerçek bir umut taşıyan
makul önlemler almamasının, devletin sorumluluğuna yol açmak bakımından yeterli
olduğunu” vurgulamıştır. Bu durumda sadece adli makamlardan değil, idareden de aile
içi şiddet hakkında bilgilendirilmesi üzerine, dikkatli bir biçimde risk değerlendirmesi
yapması beklenmektedir. Sadece 6284 sayılı Kanun hükümlerine göre alınmış bir
mahkeme kararı bulunmadığı gerekçesiyle, herhangi bir değerlendirme yapmaksızın
idarece talebin reddedilmesinin AHİM kararında belirtildiği üzere “gerçek bir umut
taşıyan makul önlemler almamak” olarak nitelendirilmesi mümkündür.
KDK, uluslararası ve ulusal mevzuat ile içtihatlar doğrultusunda, idari makamların,
aile içi şiddet mağdurunun başvurması veya şiddet vakalarından muttali olması
halinde, somut olaya ilişkin risk değerlendirmesi yapmak suretiyle yetkileri dahilindeki
gerekli tedbirleri almaları konusunda üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirip
getirmedikleri yönünden başvuruları inceleyip idarelere öneride bulunmaktadır.”
8.10.1. Kadın Hakları Alanında Kurumumuza Yapılan Şikâyet Başvuruları
ve Karar Örnekleri
8.10.1.1. İtfaiye Eri Alım İlanında Erkek Olma Şartının Aranması

Başvuran özetle, sivil savunma ve itfaiye bölümü mezunu olduğunu, bölümü okuyan
binlerce kadın itfaiyecinin bulunduğunu, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığının
itfaiye eri almak için internet sitesinde memur alım ilanını yayınladığını, ancak alım
koşullarında erkek olma şartı olduğundan kendisi ve kendisi gibi kadınların başvuru
yapamadığını, hakkının yendiğini ifade etmiş olup gereğinin yapılmasını ve yaşadığı
mağduriyetin bir an önce giderilmesini talep etmiştir.
İdari başvuru yolu tüketilmeden yapıldığı anlaşılan başvuru hakkında Gönderme
Kararı 160 verilmiş olup kararda özetle; ilgili uluslararası sözleşmeler ve ulusal mevzuat
hükümleri gereğince, bağlı belediyelerin “itfaiye teşkilatı” kadrolarına yapılan alımlarda

160 2019/4335 numaralı başvuru hakkında verilen 05/03/2019 tarihli Gönderme Kararı

362 2019 YILLIK RAPOR