Page 256 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

7.6.3.3 Yükseköğretim Öğrencilerine Verilen Burs ve Öğrenim Kredisi
Uygulamaları

Anayasanın 42’nci maddesine göre; “Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun
bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir… Devlet,
maddi imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı
ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar.” Ülkemizde eğitim ve öğretime
yönelik imkânların artması ve iyileşmesi sonucunda öğrenci sayısı giderek artmaktadır.
Öğrencilerin eğitim hayatında karşılaştığı sorunları şikâyet olarak Kurumumuza
ilettiğinde anayasa düzenlemesi doğrultusunda geniş bir yaklaşım ve bakış açısı ile ele
alınmaktadır.
Yükseköğrenim düzeyinde en çok burs ve öğrenim kredisi başvuru şartları arasında
yaş şartı öngörülmesi başvuru konusu yapılmaktadır.
Kurumumuz, Anayasada yer alan temel kıstasların göz ardı edildiğini, asıl olanın
öğrencilik statüsü olduğu ve öğrenciler arasında aranması gereken temel kıstasın
maddi imkânlardan yoksun başarılı öğrenci kıstası olduğunu kararlarda sıkça
vurgulamaktadır. 119
Burs ve öğrenim kredisi kıstaslarının idari işlem ile belirlenme aşamasında hakkı
kısıtlayıcı işlem tesis edilmekte ve genel yaklaşım kıstasının öğrencilik durumuna
yönelik olması önerilmektedir.
Öğrencinin almakta olduğu bursun başarısızlık gerekçesiyle öğrenim kredisine çevrilmesi
sonrasında tahakkuk ettirilen borçlara yönelik şikâyetler de bulunmaktadır. 120
Kamu Denetçiliği Kurumu, başarısızlık gerekçesiyle bursun öğrenim kredisine
çevrilmesi işleminin mevzuata uygun olduğunu, ancak işlem sırasında öğrencinin
bilgilendirilmesini ve tercih hakkının kullanılmasında açık bir iradesinin bulunması
gerektiği görüşünü benimsemektedir. Bununla birlikte üniversitelerin bildirim ve
sisteme veri girişi sırasında oluşan hata sonucu öğrencilerin mağduriyet yaşamamasını
önemsemektedir.
Öncelikli öğrencilerin tespiti ve evlilerin durumu ile ilgili idare tarafından hazırlanan
ve uygulanan öncelikli öğrenci kavramının mevzuatta yer almadığı ancak hakkı
genişletmesi sebebiyle öğrenciler lehine olduğu ve ilgili idarenin bu yaklaşımının iyi
yönetim ilkeleri doğrultusunda takdir edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bununla
birlikte evli olan öğrencilerin kan hısımlarından kaynaklı önceliklerinin evlenme ile
kaybedildiği ve bu gerekçe ile taleplerinin karşılık bulmadığına yönelik şikâyetlerde
Kamu Denetçiliği Kurumu olaylara daha geniş bir anlayışla yaklaşmakta ve şehit ve

119 2021/548, numaralı hakkında verilen 05.07.2021 tarihli Tavsiye Kararı ve 41 adet benzer yönde karar
120 2021/6558 numaralı başvuru hakkında verilen 21.09.2021 tarihli Tavsiye Kararı, 2021/305 numaralı
başvuru hakkında verilen 05.07.2021 tarihli Tavsiye Kararı, 2020/98706 numaralı başvuru hakkında
verilen 13.04.2021 tarihli Tavsiye Kararı, 2020/94021 numaralı başvuru hakkında verilen 19.02.2021
tarihli Tavsiye Kararı

2021 YILLIK RAPOR 255