Page 138 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

kaçakçılarına daha bağımlı hale gelindiğinden, ülkemiz kurumlarının, tehlikeli
güzergâhların tercih edilmesinin sebep olduğu kaza ve mağduriyetlerin giderilmesi ile
göçmen kaçakçılığıyla mücadelede daha yoğun çaba harcamasına sebep olunmaktadır.

Meriç Nehri’nden ve Ege Denizi’nden bizzat Yunan güvenlik görevlileri tarafından
kıyafetleri çıkartılarak geri itilen ve böylece donarak ölmeye terk edilen, elleri kelepçeli
bir şekilde denize atılmak suretiyle boğulan, ateşli silah ile yaralanan ve öldürülen; lastik
bota bindirilerek motoru, yakıtı ve kürekleri alınmış bir şekilde Türkiye karasına yakın
bir noktada bırakılan, botları delinen, cinsel tacize ve tecavüze maruz kalan, dövülen,
işkenceye maruz kalan, para, mücevher, cep telefonu, çanta, kimlik ve pasaportları
da dâhil olmak üzere tüm eşyalarına el konularak geri itilen binlerce geri itme vakası
neticesinde Kurumumuz geri itme mağduru çok sayıda insanın yaşadıkları insan hakkı
ihlallerinin tespiti amacıyla yaptıkları başvurular, insan hakkı ihlallerine ilişkin ciddi
iddia, tespit ve raporların olduğu somut vakalar ve şikâyet mekanizmalarına erişimi ve
ihlalleri bildirmesi etkin şekilde engellenen geri itme mağduru kişilerin mağduriyeti
karşısında; başta yaşam hakkı olmak üzere temel insan hakkı ihlali iddialarını incelemeye
alarak özel rapor haline getirmiştir.
“Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları” başlıklı Özel Raporun hazırlık
süreci Edirne Pazarkule Sınır Kapısı’na gerçekleşen göçmen akını olayı ile başlamış;
3 Mart 2020 tarihinde gerçekleştirilen çalışma ziyareti neticesinde elde edilen veriye,
“Türkiye-Yunan Sınırındaki Göçmenleri Anlatan Edirne Raporu”nda yer verilmiştir. 10
Mart 2020 tarihinde gerçekleştirilen basın toplantısı ile kamuoyuna duyurulan raporun
İngilizce çevirisi yapılarak 160 Ombudsmanlık Kurumuna ve ilgili 23 İnsan Hakları
Kurumuna gönderilmiştir.
2022 yılında Kamu Denetçiliği Kurumu’na geri itme mağduru çok sayıda insan,
yaşadıkları insan hakkı ihlallerinin tespiti amacıyla başvuruda bulunmuştur. Mevcut
başvuruların ve diğer geri itme vakalarının yerinde incelenmesi amacıyla 18 Kasım
2021 tarihinde Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç, insan hakları ile ilgili başvurulardan
sorumlu Kamu Denetçisi Fatma Benli Yalçın ve Kamu Denetçiliği Uzmanları,
Aydın ilinde Aydın Valiliğini ziyaret etmiş ve İl Göç İdaresi Müdürlüğü, İl Jandarma
Komutanlığı, İl Emniyet Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Geri Gönderme Merkezi,
Sahil Güvenlik Karakol Komutanlığı yetkililerinden bilgi alınmış, İzmir Barosu ziyaret
edilerek adli yardım kapsamında geri itme mağdurlarına yönelik yürütülen faaliyetler
hakkında bilgi alınmıştır.
19 Kasım 2021 tarihinde ise İzmir İlinde İzmir Valiliği ziyaret edilerek İl Göç İdaresi
Müdürlüğü, İl Jandarma Komutanlığı, İl Emniyet Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü,
Geri Gönderme Merkezi yetkililerinden geri itme uygulamalarına, bu uygulamaların
kurumlarımıza etkilerine ve geri itme mağdurlarına yönelik yapılan çalışmalara
ilişkin bilgi alınmış, Sahil Güvenlik Bölge Komutanlığı ziyaret edilerek geri itme

2022 YILLIK RAPOR 137