Page 139 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

mağdurlarına yönelik kurtarma operasyonlarını yürüten sahada görevli personel ile
mülakat yapılmıştır.

Aydın Geri Gönderme Merkezi ve İzmir Göç İdaresi Müdürlüğüne bağlı Harmandalı
Geri Gönderme Merkezi ziyaret edilerek Yunan unsurlarınca Türk kara sularına
itilen düzensiz göçmenlerin maruz kaldıkları uygulamalar geri itme mağdurlarından
dinlenmiş, geri itmenin mağdurlar üzerindeki etkilerine ilişkin gözlem ve mülakatlar
gerçekleştirilmiştir.
23 Şubat 2022 tarihinde Yunanistan’ın geri itme politikası nedeniyle yaşanan insan
hakları ihlallerine ilişkin özel rapor çalışması kapsamında ilgili sivil toplum kuruluşları,
barolar, üniversiteler, uluslararası kuruluşlar ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının
temsilcilerinin katılımıyla bir çalıştay düzenlenmiştir.

Akabinde hazırlanan ve 6 bölümden ve 3 ekten oluşan rapor kapsamında, göç
hareketliliği ile ilgili kavramsal bir giriş yapıldıktan sonra dünyadaki ve Türkiye’ye
yönelik göç hareketleri, izlenen belli başlı göç rotaları, AB’nin göç politikasındaki
değişim süreci ile giderek artan aşırı sağ politikalar ile göçmen karşıtlığı konularına yer
verilmiş, sonrasında geri itme kavramına dair kavramsal çerçeveye yer verilerek, geri
itme uygulamaları, geri göndermeme ilkesi, toplu sınır dışı yasağı ve denizde arama ve
kurtarma yükümlülükleri uluslararası hukuk bağlamında incelenmiş, AB hukukunda
bireysel korumanın nasıl düzenlendiğine yer verilerek, geri itmeyle ilgili AİHM kararları
incelenmiştir.
Sonrasında Yunanistan tarafından yapılan geri itme uygulamalarına ve Frontex’in geri
itme uygulamalarındaki rolüne yer verilerek, geri itme istatistikleri incelenmiştir.

Son olarak, Yunanistan tarafından yapılan geri itme uygulamaları uluslararası hukuk
bağlamında incelenerek ihlal edilen haklara ve uluslararası mevzuata tablo halinde yer
verilmiştir. Raporda geri itme vakaları, ihlal edilen mevzuat düzenlemeleri, uluslararası
haber ve raporlarda Yunanistan tarafından yapılan geri itmelere verilen tepkiler ise
raporun ekinde bölümler halinde yer almaktadır.
Raporda kara veya denizde yakalanan mülteci ve göçmenlerin, çocuk, kadın, yaşlı
ve engellilik durumları gözetilmeksizin;

➢ Elleri arkadan bağlanarak ya da plastik kelepçelerle denize atıldıkları, yüzme
bilmeyenlerinin bunu söylemelerine rağmen can yeleği olmaksızın denize girmeye
zorlandıkları,
➢ Kıyafetleri çıkartılarak geri itildikleri ve böylece donarak ölmeye terk edildikleri,
➢ Ateşli silah ile yaralandıkları ve öldürüldükleri,

➢ Plastik mermiyle vuruldukları, elektro şok cihazıyla yaralandıkları,

138 2022 YILLIK RAPOR