Page 141 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Bu eylem ve vakaların derin psikolojik etkilerinin yanı sıra vücutlarında, omurga veya
ellerde kırık gibi bir kısmı acil tıbbi müdahale gerektiren ağır yaralanmalar ve geniş
morluklar ve ölüm olayları ile neticelendiğine yer verilmiştir.

Rapor kapsamında, Yunanistan unsurları tarafından mülteci ve göçmenlere yapılan 50
farklı geri itme uygulaması ile başta yaşam hakkı olmak üzere, kötü muamele, işkence
ve diğer zalimane, gayriinsani veya küçültücü muamele veya ceza yasağı, özel yaşama
ve aile yaşamına saygı hakkı, mülkiyet hakkı gibi 18 hakkın ihlal edildiği tespitine
yer verilmiştir. Diğer taraftan Yunanistan tarafından yapılan bu eylemlere Frontex’in
de (Avrupa Birliği Üye Ülkelerinin Dış Sınırlarının Yönetimi İçin Operasyonel İşbirliği
Ajansı) iştirak ettiği, pek çok eylemi desteklediği ve pek çoğuna da göz yumduğu somut
kanıtlarla ortaya konmuştur.

Rapor ile mülteci ve göçmenlerin uluslararası hukuka aykırı bir şekilde Türkiye’ye doğru
geri itilmesi yoluyla temel haklarının ihlal edilmesinin tespitine yönelik kapsamlı bir
araştırmanın gerçekleştirilmesinin yanı sıra, en temel hakları ihlal edilerek geri itilen,
ancak haklarını araması, şikâyet mekanizmalarına erişimi ve ihlalleri bildirmesi etkin bir
şekilde engellenen veya çeşitli sebeplerle seslerini duyuramayan geri itme mağdurlarının
sesini dünyadaki vicdanlı seslere duyurmak, haklarını aramalarına yardımcı olmak,
sorumluluk sahibi makamları harekete geçirmek ve durum tespiti yaparak ulusal ve
uluslararası kuruluşların daha hızlı ve etkin bir şekilde görevlerini yerine getirmelerine
ve cezasızlık kültüründen cesaret alan kamu görevlilerinin sebep olacağı yeni hak
ihlallerinin önüne geçmeye katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Rapor çalışmasında, yaşam hakkı ihlali de dahil olmak üzere işkence ve kötü muamele
yasağının sıklıkla ihlal edildiği geri itme vakalarının ulaştığı insanlık adına oldukça
endişe verici olan somut durum nedeniyle geri itilenin sadece sınırlara gelen mülteci
ve göçmenler olmadığı; vakaların ulaştığı vahim tablo nedeniyle insan haklarının,
uluslararası korumaya ilişkin temel ilkelerin ve Avrupa Birliği temel değerlerinin de
sistematik bir şekilde geri itildiği ve ağır yara aldığı tespitine yer verilmiştir.

Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından gerçekleştirilen 492 sayfalık kapsamlı rapor
çalışması neticesinde yapılan tespitler doğrultusunda, Avrupa Birliği, Yunanistan,
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğine ve ülkemiz idari makamlarına
yönelik öneriler getirilmiştir. Avrupa Birliği’ne “göçe ne pahasına olursa olsun engel olma”
politikasını terk etmesi önerilirken Yunanistan’a, “karadan ve denizden yapılan sistematik
geri itme uygulamalarına son vermesi” çağrısında bulunulmuştur.
Söz konusu rapor, 16.06.2022 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde düzenlenen,
TBMM Başkanı ve Türkiye BM Mülteciler Yüksek Komiseri temsilcisinin de bulunduğu
“Ege’de Boğulan İnsan Hakları” programı ile kamuoyuna duyurulmuş, İngilizceye
çevrilen özet rapor ilgili kuruluşlara gönderilmiştir.

140 2022 YILLIK RAPOR