Page 111 - KDK-2016-YILLIK-RAPORU

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

6.1.1.1. İnsan Hakları Kurumsal Yapılanması

Kurumumuz 2015 Yıllık Raporunda da kaydedildiği üzere, ülkemizde, insan hakları
alanında yetki, görev ve sorumluluk kullanan çok sayıda kamu idaresi bulunmaktadır.
Devlet teşkilatı içerisinde, sayıları yirmiyi aşan ve insan haklarının korunması ve
geliştirilmesinden sorumlu “klasik insan hakları kurumlarının” her birisi, değişik
gerekçeler ile günümüz toplumsal hayatın gereklerine uygun bir kontrol mekanizması
fonksiyonu görmekten çok uzaktır. Bu yapıların, insan hakları uygulamalarının daha
ileri bir noktaya taşınmasında güçlüklerle karşılaştıklarını görmekteyiz. Söz konusu
zayıf noktaların temelinde; aynı hiyerarşi silsilesine bağlı olmak, özerk olamamak ve
hantallaşma sorunu yer almaktadır.

Oysaki günümüz bilgi çağı toplumunun artan beklentileri karşısında, modern devlet
yapılanmasının, hukukun üstünlüğü, demokrasi ve insan haklarına saygının
geliştirilmesi temeline dayanan bir iyi yönetim anlayışını benimsemesi gerekmektedir.
Bununla bağlantılı olarak, faaliyetlerini ve kurumsal yapılanmasını geliştirerek devasa
bir yapılanmaya ulaşan kamu yönetimi aygıtının daha gelişmiş, etkin ve süratli
denetlenmesi ihtiyacı her geçen gün eksikliğini hissettirmektedir.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Komisyonunun 3 Mart 1992 tarih ve 1992/54
sayılı, BM Genel Kurulunun 20 Aralık 1993 tarih ve 48/134 sayılı kararlarıyla
kabul edilen “İnsan Haklarının Geliştirilmesi ve Korunması İçin Kurulan Ulusal
Kuruluşların Statüsüne İlişkin İlkeler” adlı belgeye, diğer adıyla Paris Prensiplerine
110 uygun olarak, ülkemizde bu alanda bağımsız ve özerk olarak çalışan tek kurum Kamu
Denetçiliği Kurumudur.
Kurumumuz insan hakları ihlalleri konusundaki bireysel şikâyetleri kabul etmekte,
değerlendirmekte ve bu konuda tavsiye kararları almaktadır. Avrupa Birliği (AB),
Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Konseyi (AK) ve diğer uluslararası ve bölgesel
örgütlerin işaret ettiği ihlal iddialarını ele alma mekanizmalarının (complaint
handling mechanisms) olmazsa olmaz kıstasları ise “bağımsız”, “etkili” ve “süratli”
olmasıdır.
Kamu Denetçiliği Kurumunun kurulması, ülkemizin insan hakları alanında son
dönemde atmış olduğu en önemli adımdır. Bu adım, ülkemizin hak ihlalleri açısından
BM ve AK’nin öngördüğü “ihlal iddialarının bağımsız, etkin ve süratli şekilde ele
alınması” kriterinin temini açısından hayati önemde bir reformdur. Yukarıda yer
alan açıklamalar ışığında, insan haklarının geliştirilmesi ve ihlal iddialarının ele
alınmasında bağımsız ve tarafsız bir şekilde görev alan Kamu Denetçiliği Kurumunun
kapasitesinin güçlendirilmesi önem arz etmektedir. Bu amaçla Kurumumuzun

YILLIK RAPOR 2016